قاموس فیروزآبادی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قامُوسِ فیروزآبادی


(یا: القاموس‌المحیط؛ القاموس‌الوسیط) واژه‌نامۀ عربی به عربی، تألیف مجدالدین محمد بن یعقوب فیروزآبادی، در میان سال‌های ۷۹۶ تا ۸۱۷ق. واژۀ قاموس، که پیش از ظهور این کتاب، تنها به‌معنی لغوی خود (اقیانوس) به‌‌کار می‌رفت، پس از این نام‌گذاری به‌تدریج مترادف معجم گردید. این اثر خود نقدی است بر صحاح‌اللغۀ جوهری و واژگان آن بسان همان کتاب براساس آخرین حرف ریشۀ هر واژه مرتّب شده است. بسیاری به شرح و نقد و ترجمۀ آن پرداخته‌اند و مشهورترین شرحِ‌ عربی آن تاج‌العروس سید مرتضی زَبیدی است. از ترجمه‌های فارسی آن، ترجمان‌اللغه از محمد بن یحیی بن محمد شفیع قزوینی است (۱۳۰۳ـ۱۳۰۸ق) و معروف‌ترین ترجمۀ ترکی آن به‌نام اوقیانوس از عاصم افندی است (۴ جلد، بولاق، ۱۲۵۰ق).