قرایت
قرائَت
(در لغت به معنای خواندن) رشته‌ای از علوم قرآنی که در آن از صورت‌های نظم کلام خدا از جهت وجوه اختلافات بحث میشود. در قرائت از علوم عربی استفاده میشود و هدف از قرائت تحصیل ملکۀ ضبط اختلافات متواتره و فایدۀ آن حفظ کلام خداست تا از تحریف و تغییر آن جلوگیری شود. در علم قرائت مراحل شکل‌گیری قرائت، اقسام قرائت، کتب تألیف‌شده در این زمینه، اختلاف قرائت، قاریان هفت‌گانه و دَه‌گانه، تجوید و ترتیل بررسی میشود. قرائت قرآن به چهار طریق ممکن است: ۱. ترتیل، به‌معنای رعایت قواعد و ادای صحیح حروف با آرامش و به‌کارگیری صحیح محل وقف، که در قرآن به آن اشاره شده است. (مزمّل: ۴؛ فرقان: ۳۲)؛ ۲. تحقیق، به معنای اداکردن درست حروف از حیث ادای آوای اصلی آن گونه که حروف متقارب و متجانس از یکدیگر تمیز داده و نکاتی چون ادغام، اظهار، قلب و اخفا، همزه، تشدید، قصر و مدّ رعایت شوند؛ ۳. تحدیر، در لغت به‌معنای سرعت‌گرفتن و در اصطلاح خواندن قرآن با سرعت با رعایت نکاتی چون قواعد تجوید، تخفیف، همزه، ادغام کبیر. قاریان مسلط و حاذق بیشتر این گونه تلاوت می‌کنند. حدر باید تا آن‌جا صورت پذیرد که به تلاوت صحیح و تلفظ درست کلمات نقصانی وارد نیاورد. گفته‌اند این نوع قرائت بیشتر قرائت ابن کثیر و ابوجعفر بوده است که مد منفصل را به قصر می‌خواندند؛ ۴. تدویر، روشی بین تحقیق و تحدیر یعنی نه به سرعت تحدیر و نه به کندی تحقیق. در روایات نقل‌شده از انبیاء و امامان (ع) پیوسته به قرائت قرآن با صدای بلند و با آرامش همراه با تدبّر، تعمق و تأمل در مفهوم آیات و نیز رعایت قواعد و اصول لازم سفارش شده است. نیز ← قاری؛ قاریان هفت‌گانه