قیاس مرکب

قیاسِ مُرکّب

قیاسی که در آن، مطلوب با چند قیاس که به‌ گونه‌ای با یکدیگر مربوط می‌شوند، به اثبات می‌رسد. پیوند قیاس‌ها یا صوری (ظاهری) است یا معنوی (باطنی): ۱. پیوند صوری یا قیاس مرکب موصول، آن است که نتیجۀ قیاس اوّل در قیاس دوم و نتیجه قیاس دوم در قیاس سوم ذکر می‌شود، مثلِ «هر الف، ب است/هر ب، ج است/پس هر الف ج است/و هر الف ج است/و هر ج، د است و ...؛ ۲. پیوند معنوی یا قیاس مرکب موصول، آن است که نتیجۀ هر قیاس، نه به‌صورت ظاهری، بلکه به‌صورت معنوی و باطنی در قیاس بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مثلِ «هر الف، ب است/ هر ب، ج است/ هر ج، دال است/ پس: هر الف، دال است».