لانزدیل، کاتلین (۱۹۰۳ـ۱۹۷۱)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

لانْزْدِیْل، کاتْلین (۱۹۰۳ـ۱۹۷۱)(Lonsdale, Kathleen)

لانْزْدِيْل، کاتْلين

(نام اصلی: کَاتلین یاردلی[۱]) متخصص ایرلندی بلورشناسی با اشعه ایکس[۲]. فناوری‌هایی برای مطالعۀ ساختارهای بلوری[۳] عرضه کرد. جزو اولین افرادی بود که ساختار مولکول‌های آلی[۴] را شناسایی کرد و برای نخستین‌بار آرایش شش‌گوش[۵] کربن را در ترکیبات بنزنی[۶] تأیید کرد. او فرمول‌های فاکتور ساختار[۷] در گروه‌های فضایی[۸] را به‌دست آورد. اولین زنِ عضو انجمن سلطنتی[۹] بود (۱۹۴۵)، و در ۱۹۵۶، دی‌بی‌ایی را ساخت. در نیوبریج[۱۰]، واقع در کاونتی کیلدر[۱۱]، زاده شد، ولی در ۱۹۰۸، با خانواده‌اش به انگلستان رفت. پس از تحصیل در کالج زنان بدفورد لندن[۱۲]، به تیم تحقیقاتی دبلیو اِچ براگ[۱۳] در یونیورسیتی کالج لندن[۱۴] و پس از آن، به انستیتو سلطنتی[۱۵] پیوست. از ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۱، در لیدز کار می‌کرد. سپس، به انستیتو سلطنتی برگشت. به تحقیق دربارۀ اشعه ایکس در دماهای متفاوت و جنبش گرمایی[۱۶] در بلورها علاقه‌مند بود. از فتوگرافی اشعه ایکس[۱۷] با پرتو واگرا برای بررسی بافت کریستال‌ها استفاده کرد. واکنش‌های حالت جامد[۱۸]، خصوصیات دارویی و ساختار بلوری[۱۹] ترکیبات متونیوم[۲۰] را بررسی کرد. همچنین، دربارۀ اجزای سازندۀ سنگ‌های کلیه و مثانه مطالعه کرد. در لیدز، با کمک‌هزینۀ انجمن سلطنتی، طیف‌سنج یونیزاسیون[۲۱] و الکتروسکوپ[۲۲] خرید و ساختار کریستال‌های هگزامتیل بنزن[۲۳] را به‌دست آورد. طی جنگ جهانی دوم، یک ماه به‌منزلۀ صلح‌طلب زندانی شد. پس از عضویت در انجمن سلطنتی، استاد شیمی شد. از ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۸، رئیس بخش بلورشناسی در یونیورسیتی کالج لندن بود. نخستین زنی بود که رئیس انجمن بریتانیایی توسعه و پیشرفت علوم[۲۴] شد (۱۹۶۸).

 


  1. Kathleen Yardley
  2. x-ray crystallography
  3. crystal structure
  4. organic molecules
  5. hexagonal arrangement
  6. benzene compounds
  7. structure factor formulas
  8. space group
  9. Royal Society
  10. Newbridge
  11. County Kildare
  12. Bedford College for Women
  13. W H Bragg
  14. London University College
  15. Royal Institution
  16. thermal motion
  17. x-ray photography
  18. solid-state reaction
  19. crystal structure
  20. methonium
  21. ionization spectrometer
  22. electroscope
  23. hexamthylbenzene
  24. British Association for the Advancement of Science