محمدشاه قاجار (تبریز ۱۲۲۲ـ تهران ۱۲۶۴ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

محمّدشاه‌ قاجار (تبریز ۱۲۲۲ـ تهران ۱۲۶۴ق)

محمّدشاه‌ قاجار
محمدشاه قاجار
زادروز تبریز ۱۲۲۲ق
درگذشت تهران ۱۲۶۴ق
محل زندگی ایران
ملیت ترک
شغل و تخصص اصلی فرمانروا
لقب محمدشاه غازی
گروه مقاله تاریخ ایران
خویشاوندان سرشناس عباس میرزا (پدر)

(ملقب به محمدشاه غازی) سومین پادشاه قاجار (حک: ۱۲۵۰ـ۱۳۶۴ق). فرزنـــــد عباس‌ میرزا نایب‌السلطنه‌ و نوادۀ‌ فتحعلی‌ شاه‌ قاجار بود و در ۱۲۳۹ق حاکم همدان‌ و پس‌ از آن‌ حاکم خراسان‌ شد (۱۲۴۸ق) و سال‌ بعد مأمور فتح‌ هرات‌ گردید. پس‌ از مرگ‌ پدر،‌ در ۱۲۵۰ق، فتحعلی‌شاه‌ او را ولیعهد و حاکم‌ آذربایجان‌ کرد و در همان‌ سال پادشاه و از تبریز عازم‌ تهران‌ شد. پس‌ از سرکوب‌ شورش‌ مدعیان‌ سلطنت،‌ در ۱۲۵۱ق به قتل‌ میرزا ابوالقاسم‌ قائم‌مقام، صدراعظم‌ خود، فرمان داد و حاج‌ میرزا آقاسی‌ را به‌‌جای‌ او منصوب‌ کرد. در ۱۲۵۳ق برای‌ فتح‌ هرات‌ لشکر کشید، ولی‌ براثر تهدید نظامی‌ انگلیس‌ و استقرار‌ نیروهای‌ این کشور‌ در سواحل خلیج فارس‌، ناچار به‌ محاصرۀ‌ هرات‌ خاتمه‌ داد. محمدشاه‌ تا پایان‌ زندگی‌ درگیر فتنه‌های‌ داخلی‌ بود که مهم‌ترین آن‌ها فتنۀ آقاخان محلاتی (آقاخان اول)، فتنۀ علی‌محمد باب، و آخرینِ آن‌ها فتنۀ سالار در خراسان است. وی سرانجام در قصر محمدیۀ تجریش براثر ابتلا به بیماری نقرس که دَه سال دچار آن بود درگذشت و پس از فوت در قم به خاکش سپردند.