معلقات سبع
مُعَلَّقات سَبْع
(هفت چکامۀ آویخته؛ القصاید السبع الطول) عنوان مشهورترین اشعار کهن عرب است که شمار ابیات آن‌ها جمعاً به حدود ۶۰۰ بیت می‌رسد. اصحاب معلقات (امرؤالقیس، طرفة بن العبد، زُهَیر بن ابی‌سُلمی، لَبید بن ربیعة، عَمرو بن کلثوم، عنترة بن شدّاد و حارث بن حِلّزة) در خلال ۱ قرن پیش از اسلام می‌زیسته‌اند. شمار این سروده‌ها را از شش تا دَه قصیده هم گفته‌اند و برخی به سرایندگان آن‌ها سه شاعر دیگر (نابغۀ ذبیانی، أعشی و عبید بن الأبرص) را افزوده‌اند. معلّقات را به نام‌های دیگری ازجمله مذهّبات (به زرنگاشته‌ها) نیز خوانده‌اند. در وجه تسمیۀ آن‌ها به معلّقات هم اختلاف نظر است و تقریباً امروز مسلّم شده است که وجه تسمیۀ مبتنی بر آویختن این اشعار به خانۀ کعبه صحت ندارد و ساختۀ دوران بعد از اسلام است. به‌هر حال معلّقات آیینۀ زندگی فردی و جمعی‌ِ عرب جاهلی است و اخلاق و آداب و باورهای آنان را به نمایش می‌گذارد. این قصاید در اواخر روزگار بنی‌امیّه توسط حَمّاد راویه، یکی از روایتگران شعر تازی گردآوری شد و از آن پس جویندگان ادب عرب به خواندن آن‌ها پرداختند و بر سر کلمه کلمۀ هر بیت مناقشات برخاست، تا بدان‌جا که طه حسین، ادیب توانای مصری، طی تحقیقاتی در صحت صدور و اصالت تاریخی و دیرینگی آن‌ها تردید کرد.