منجم باشی

مُنَجِّم‌باشی

از مشاغل دیوانی ایران. این سِمت همواره از مشاغل مهم و درجه اول درباری محسوب می‌شد. شاه چندین منجم (اخترشناس) داشت که مأمور بودند تا هر روز در دربار حاضر شوند که اگر پادشاه و مقربان او به جهت انجام کاری، رفتن به سفری، پوشیدن رخت تازه و غیره تحقیق نمایند، آماده پاسخ‌گویی باشند. در زمان قاجاریان منجم‌باشی یا رئیس اخترشناسان مسئولیت تنظیم تقویم و تعیین ساعات سعد و نحس و نفوذ ستارگان را در اعمال بشری به‌عهده داشت. هربار که شاه به سفر، شکار و دید و بازدید می‌رفت با او مشورت می‌کرد تا ساعت سعد را تعیین نماید. منجم‌باشی در ساعت نحس با تمام قوا از عزیمت شاه جلوگیری می‌نمود.