میرزای شیرازی ، محمدحسن (شیراز ۱۲۳۰ـ سامرا ۱۳۱۲ق)
میرزای شیرازی، محمّدحسن (شیراز ۱۲۳۰ـ سامِرّا ۱۳۱۲ق)
از فقها و مراجع تقلید مبارز شیعه. میرزای شیرازی در ۱۲۴۲ق به اصفهان رفت و در مجلس درس شیخ محمدتقی ایوانکی شرکت کرد و قبل از بیست‌سالگی اجازۀ اجتهاد گرفت. در ۱۲۵۹ق به عتبات رفت و از درس شیخ حسن کاشِفُ‌‌الْغِطاء و صاحب جواهر بهره جست و سپس در نجف اشرف به شاگردی شیخ مرتضی انصاری درآمد و پس از درگذشت استادش، تا پایان عمر مرجعیت مطلق داشت. میرزا به‌سبب کثرت اشتغالات، فرصت تألیف نیافت اما شاگردان عالِم و مبرّزی تربیت کرد. مهم‌ترین اقدام وی، فتوای تحریم استعمال توتون و تنباکو بود که به لغو کامل این قرارداد استعماری انجامید (۱۳۰۹ق). هنگام حملۀ امیر عبدالرحمن‌خان، پادشاه افغانستان، به مناطق شیعه‌نشین، میرزا به ملکۀ انگلستان اعتراض کرد. وی در طی اقامت در سامِرّا اقدامات رفاهی فراوانی انجام داد.