میرزا محمد‌صادق موسوی اصفهانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

میرزا محمد‌صادق موسوی اصفهانی ( ـ۱۲۰۴ق)

(متخلص به نامی، و معروف به میرزا محمد صادق منشی) شاعر و دبیر نامی نیمۀ دوم قرن دوازده هجری قمری. از سادات موسوى و برادرزادۀ ميرزا محمدرحيم حكيم باشى، پزشک و منشى سلطان صفوى، بود. او منشی و وقایع‌نگار کریم‌خان زند نیز بود. نیاکانش نزدیک به ۱۵۰ سال به فرمان پادشاهان صفویه از فارس به اصفهان رفتند و به طبابت پادشاهان آن سامان مشغول بودند.

محمد جعفر خان، برادرزاده کریم خان، به او فرمان داد که کتابی در خصوص احوال زندیه بنویسد و تا سال مرگش (۱۲۰۴ق) مشغول آن کار شد، اما کتاب به اتمام نرسید و شاگردش، میرزا عبدالکریم بن علی رضا شریف شیرازی، این اثر را به پایان رساند. تاریخ گیتی گشا، معروف‌ترین اثر اوست که در آن، به تاریخ سلسله زندیه می‌پردازد و گمان می‌رود که این نام را شاگردش بر آن گذاشته باشد. این کتاب، از مهم‌ترین و معتبرترین اسناد تاریخی سلسله زندیه به شمار می‌رود. از دیوان قصاید و غزلیات او اثری باقی نیست، اما مجموعه مثنوی‌های پنج‌گانه‌اش با نام "نامه نامی" در حال حاضر موجود است و درج گهر، خسرو و شیرین (چهار هزار بیت)، لیلی و مجنون، یوسف و زلیخا و وامق و عذرا (دو هزار بیت) را شامل می‌شود. از جمله نویسندگان و شاعران هم دورۀ او می‌توان به لطفعلی بیگ آذر بیگدلی، اشاره کرد. طبق گزارش شاگردش، میرزا عبدالکریم، او در ۱۲۰۴ق فوت کرده است.