هدایت

هِدایت
راهنمایی به خیر و صلاح اخلاقی و دینی، همراه با مهربانی و از راه لطف. هدایت به گفتۀ برخي از متکلمان و قرآن‌پژوهان به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: ۱. هدایت تکوینی که عبارت است از فطرت و سرشتی که از سوی خداوند در نهاد همۀ موجودات نهاده شده تا مسیر تکامل خویش را طی کنند (طه، ۵۰)؛ ۲. هدایت تشریعی که همان راهنمایی، قانون‌گذاری و ارشاد پیامبران الهی و امامان معصوم است (فصلت، ۱۷؛ انسان، ۳). برخی از مفسرین، چون علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، با اقتباس از قرآن (انبیا، ۷۳؛ سجده، ۳۴) نوع دیگری از هدایت را برای امام اثبات کرده و آن را «هدایت به امر» نامیده‌اند. هدایت به امر نوعی هدایت باطنی است که از راه تصرف و تأثیر در دل‌ها حاصل می‌شود و آن‌ها را به مراتب و درجات والای معنوی می‌رساند. این نوع هدایت، برخلاف هدایت ظاهری که نشان‌دادن هدف است، رسانیدن به هدف (ایصال به مطلوب) است. در بینش شیعه این نوع هدایت ویژۀ امام معصوم است زیرا او علاوه بر این‌که نسبت به ظاهرِ اعمال مردم، پیشوا و راهنماست، در باطن نیز سمت پیشوایی و رهبری دارد و قافله‌سالار کاروان‌ انسانیت است که از راه باطن به‌سوی خدا سیر می‌کند.