واردات فیلم به ایران

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

واردات فیلم به ایران

با ورود سینما به ایران در دورۀ قاجار نخستین فیلم‌هایی که به ایران وارد شد و در دربار و برخی محافل خصوصی، به‌شکل محدود و پراکنده، برای اشراف و شاهزادگان یا عامۀ مردم نمایش داده شد از کمپانی پاته بود. با عمومی‌تر شدن سینما و افزایش سالن‌های سینما عمدۀ فیلم‌ها از دفاتر تولید و پخش فیلم‌های مصری و کمپانی‌های یونیورسال، مترو گلدوین‌ما‌یر، فاکس قرن ۲۰، برادران وارنر، کلمبیا، پارامونت و یونایتد آرتیستز خریداری و وارد می‌شد، و به‌تدریج این کمپانی‌ها دفاتر نمایندگی در ایران ایجاد کردند. در دوره‌های مختلف تفوق با ورود فیلم‌های امریکایی، مصری، هندی، انگلیسی و ایتالیایی بود و فیلم‌های کمتری از آلمان، شوروی، لهستان، ترکیه، و فرانسه وارد می‌شد؛ چنان‌که در ۱۳۳۱ش حدود ۴۳۰ فیلم جدید در سینماهای تهران و شهرستان‌ها نمایش داده شد که ۲۳ فیلم مصری، هفده فیلم آلمانی، پانزده فیلم روسی، پانزده فیلم انگلیسی، چهارده فیلم فرانسوی، چهار فیلم ایتالیایی، دو فیلم لهستانی و دو فیلم از ترکیه بود. بقیۀ فیلم‌ها نیز امریکایی بودند. در سال‌های بعد هم تفوق با نمایش فیلم‌های امریکایی بود: در ۱۳۴۶ (۱۲۰ فیلم)، ۱۳۴۸ (۱۰۵ فیلم) و ۱۳۴۹ (۲۲۰ فیلم). در سال‌های نخستین پس از پیروزی انقلاب اسلامی و قطع رابطه با امریکا حجم انبوهی از فیلم‌های کشورهای کمونیستی (شوروی، کرۀ شمالی و لهستان) با بهای ارزان خریداری و در سینماها نمایش داده شد، تا این‌که از ۱۳۶۲ با تأسیس بنیاد سینمایی فارابی و تلاش برای تدوین سیاست‌های امور سینمایی بخش خصوصی از واردات و صادرات فیلم حذف شد، و بنیاد سینمایی فارابی انحصار ورود و خروج فیلم را به واحد امور بین‌الملل واگذار کرد، و خریداری و ورود فیلم‌های خارجی معدودی برای مخاطبان خاص در دستور کار قرار گرفت. تا این‌که از آغاز دهۀ ۱۳۸۰ با ورود کنترل‌شدۀ فیلم‌های روز جهان بخشی از سیاست‌های گذشته تعدیل شد.