چشم مرکب

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

چشم مرکّب (compound eye)

چشم مرکّب

در بسیاری از بندپایان، ازجمله گونه‌های گوناگون حشرات، سخت‌پوستان، صدپایان، و هزارپایان، چشمی مرکب از دوازده تا بیش از هزار واحد لوله‌ای، معروف به اوماتیدی. هر یک از اوماتیدی‌ها یک عدسی صُلب و سلول‌های حساس به نور دارد و آن را سلول‌های رنگ‌دانه‌ای احاطه کرده‌اند که نور را فقط از عدسی مربوط به خود دریافت می‌کنند. عدسی‌ها روی سطح چشم با هم جفت می‌شوند و ساختاری بزرگ و چندسطحی تشکیل می‌دهند که می‌توان آن را، مثلاً در مگس، دید. هر اوماتیدی تهیه‌کنندۀ بخش کوچکی از تصویری است که جانور آن را ادراک می‌کند. چشم مرکب تصویر ضعیفی تهیه می‌کند و قادر نیست اشیای بسیار کوچک یا واقع در فاصلۀ دور را درک کند، اما این نوع چشم بر چشم دوربینی مزیت دارد، زیرا درخش‌های کوتاه نور و حرکت را تفکیک می‌کند و در بعضی از حشرات، مثل زنبور عسل، قطبش نور را آشکارسازی می‌کند. از آن‌جا که بندپایان بی‌شمارند، چشم مرکب نیز متداول‌ترین چشم در میان جانوران است.