چچن ـ اینگوش

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

چچن ـ اینگوش
نامی که روس‌ها به قومی مسلمان، بومی دامنه‌های شمالی قسمت مرکزی قفقاز بزرگ، اطلاق کرده‌اند. زبان آن‌ها از زبان‌های قفقازی شمالی است. از تاریخ آن‌ها تا قرن ۱۸ چندان اطلاعی در دست نیست. مذهب حنفی از قرن ۱۷م از طریق داغستان و کریمه بین آن‌ها نفوذ کرد و در اواخر آن قرن، درنتیجه فعالیت نقشبندیه راسخ شد و در نیمۀ اول قرن ۱۹م بین قوم اینگوش راه یافت. اولین زد و خورد آن‌ها با روس‌ها در ۱۷۳۲ روی داد. چچن‌ها در مقابل پیشروی روس‌ها با منتهای سرسختی مقاومت کردند. در نیمۀ اول قرن ۱۹، سرزمین چچن‌ها مرکز عمدۀ قیام شیخ شامل بود. استیلای روسیه در ۱۸۵۹ صورت گرفت. در سال ۱۸۶۵ حدود ۴۰ هزار چچنی به خاک عثمانی مهاجرت کردند. پس از انقلاب اکتبر، مرکز مقاومت بر ضد رژیم شوروی شد. در سال ۱۹۳۴، ناحیۀ خودمختار چچن- اینگوش، از سرزمین‌های این دو منطقه تشکیل شد که مرکز آن گروزنی بود. در سال ۱۹۴۴ دولت شوروی آن را منحل و ساکنانش را به آسیای مرکزی منتقل کرد. پس از کودتای نافرجام سال ۱۹۹۱ و بازنگری در قانون اساسی روسیه، چچن‌ها به رهبری ژنرال جوهر دودایف اعلام استقلال کردند و اینگوش‌ها از آن‌ها جدا شدند. اینگوش‌ها، که در نیمۀ غربی چچن- اینگوش ساکن هستند، بستگی زیادی با چچن‌ها دارند، اما با همسایگان شمالی خود، اوست‌های شمالی، اختلاف سرزمینی دارند. تعداد یهودی‌ها و روس‌های این منطقه در سال‌های اخیر رو به کاهش نهاده است. در سال ۱۹۹۸، چچن ۳۱۳ هزار و اینگوش ۷۹۷ هزار نفر و روی‌هم (۱.۱۱۰.۰۰۰ هزار نفر) جمعیت داشته‌اند. نیز ← چچن