کادار، یانوش (۱۹۱۲ـ۱۹۸۹)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کادار، یانوش (۱۹۱۲ـ۱۹۸۹)(Kadar, Janos)

کادار، يانوش

رهبر کمونیست‌ مجار. پس از سرکوبی قیام ملی مردم مجارستان، از ۱۹۵۶ تا ۱۹۸۸ بر مسند قدرت بود. در مقام رهبر حزب کارگران سوسیالیست مجارستان[۱] و نخست‌وزیر کشور (۱۹۵۶ـ‌۱۹۵۸ و ۱۹۶۱ـ‌۱۹۶۵) و با حفظ روابط سیاسی دوستانه با شوروی، اصلاحاتی اقتصادی را در چارچوب سوسیالیسم مبتنی‌بر بازار رهبری کرد. کادار پیش از پیوستن به حزبِ غیرقانونیِ کمونیست، مکانیک و در جنگ جهانی دوم از سازمان‌دهندگان جنبش مقاومت زیرزمینی بود. پس از جنگ، به نمایندگی مجمع ملی برگزیده شد، وزیر کشور مجارستان (۱۹۴۸ـ۱۹۵۰) و از اعضای اصلی حزب کارگران مجارستان[۲] بود. به‌اتهام انحراف از استالینیسم[۳] زندانی شد (۱۹۵۱ـ۱۹۵۳)؛ در ۱۹۵۵ به او اعادۀ حیثیت کردند و رهبر حزب در بوداپست شد و در نوامبر ۱۹۵۶ در اوج قیام ملی مردم مجارستان، به ریاست حزب نوبنیادِ کارگران سوسیالیست مجارستان منصوب شد و با یاری سربازان شوروی شورش مردم را فرونشاند. در مه ۱۹۸۸ از دبیر کلی حزب برکنار و در مه ۱۹۸۹ به کناره‌گیری از حزب مجبور شد.

 


  1. Hungarian Socialist Workers’ Party
  2. Hungarian Workers’ Party
  3. Stalinism