کاروان سرای میان دشت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کاروان‌سرای میان‌دشت (شاهرود)

این بنا مجموعه‌ای است از سه کاروان‌سرا در جوار یکدیگر. به‌نقل از مؤلف کتاب مطلع الشمس، مجموعاً ۲۰هزار مسافر می‌توانستند در این کاروان‌سراها اقامت کنند. کاروان‌سرای غربیِ این مجموعه، همراه با دو قلعه و یک چاپارخانه، در دورۀ شاه‌عباس اول صفوی، در مسیر جادۀ ابریشم ساخته شد. این کاروان‌سرا صحنی کوچک با دو ایوان مرتفع در میانۀ جبهه‌های شرقی و غربی دارد. حجرات و ایوانچه‌های جلوِ آن‌ها بر گرد حیاط، و اصطبل‌ها در لایۀ دوم و در پیرامون بنا قرار گرفته‌اند. هفت برج مدور بر دیوار خارجی بنا به آن جلوۀ قلعه داده است. کاروان‌سرای شرقی در دورۀ قاجار، با فاصله‌ای در شرق کاروان‌سرای صفوی احداث شد. کاروان‌سرای شرقی بسیار بزرگ است و پشتِ ایوان‌های شمالی و جنوبی آن، خانه‌های کوچک مسکونی قرار داشته است. پس از مدت کوتاهی، در فاصلۀ دو کاروان‌سرای صفوی و قاجار، کاروان‌سرای دیگری ساختند. ورودی دو کاروان‌سرای دیگر به صحن این بخش باز می‌شود. مجموعاً سه آب‌انبار در داخل و خارج این مجموعه وجود دارد.