کرانه باختری رود اردن
کرانۀ باختری رود اردن (West Bank)
منطقه‌ای به وسعت ۵,۸۷۹ کیلومتر مربع با ۲,۴۶۰هزار نفر جمعیت (۲۰۰۶) واقع در سرزمین فلسطین در کرانۀ غربی رود اردن. شهرهای مهم آن عبارت‌اند از الخلیل، رام‌الله، نابلس، بیت لحم و از همه مهم‌تر قدس شریف یا بیت‌المقدس. محصولات آن عبارت‌اند از زیتون، مرکبات و انواع فرآورده‌های دامی و لبنی. این ناحیه از قرن ۱۶م بخشی از امپراتوری عثمانی بود و در پایان جنگ جهانی اول در ۱۹۱۸ به اشغال قوای انگلیس درآمد و از ۱۹۲۳ تا ۱۹۴۷ تحت قیمومت دولت انگلستان بود. در ماه اوت ۱۹۴۷ سازمان ملل متحد به تقسیم فلسطین بین اعراب و یهودیان اشغالگر رأی داد، و در ۱۹۴۸ در پایان نخستین جنگ اعراب و اسرائیل که درپی تشکیل رژیم اشغالگر قدس درگرفت، کرانه باختری زیر سلطۀ ارتش اردن درآمد و در ۱۹۵۰ موقتاً ضمیمه آن کشور شد. اسرائیل در جنگ شش‌روزه (۵ تا ۱۰ ژوئن ۱۹۶۷) این ناحیه را اشغال و ارتش اردن آن‌جا را ترک کرد. در ابتدا، اعراب فلسطینی کرانه باختری مقاومت چندانی از خود نشان ندادند، اما تجاوزات مکرر اسرائیل و احداث شهرک‌های اسرائیلی در این منطقه که مرتباً بر میزان آن افزوده می‌شد، بر مقاومت و مبارزه آنان افزود و با قوت‌گرفتن جنبش «انتفاضه» در سرزمین‌های اشغالی، رژیم اشغالگر قدس بر حضور نظامی خود افزود. در ۱۹۹۳، به دنبال بیانیۀ اوسلو سازمان آزادی‌بخش فلسطین و اسرائیل مذاکراتی را در چارچوب روند صلح آغاز کردند و طی آن طرفین به توافق رسیدند که سربازان اسرائیلی طی چند مرحله از بخش‌هایی از کرانۀ باختری و غزه عقب‌نشینی کنند و فلسطینیان به خودگردانی محدودی دست یابند. در ۱۹۹۴ با خروج ارتش اسرائیل از اریحا، یاسر عرفات به کرانۀ باختری بازگشت. با شکست مذاکرات و شدت‌گرفتن مبارزۀ مردم فلسطین در ۲۰۰۲، یاسر عرفات به‌مدت ۵ ماه در رام‌الله در کرانۀ باختری که مقرّ موقت حکومت خودگردان فلسطین بود، به محاصرۀ سربازان اشغالگر اسرائیلی درآمد و عملاً زندانی شد. در ۲۰۰۴ به دنبال مرگ یاسر عرفات، محمود عباس، معروف به ابومازن، مرد شمارۀ دو سازمان آزادی‌بخش فلسطین جانشین او شد و به ریاست جمهوری فلسطین انتخاب شد. در ۲۰۰۵ اسرائیل قوای ۸هزار نفری خود را از غزه خارج کرد، ولی به حضور خود در کرانۀ باختری همچنان ادامه داد. در ژانویه ۲۰۰۶ با پیروزی حماس در انتخابات، اسماعیل هَنیّه که اینک به نخست‌وزیری برگزیده شده بود، همچنان در غزه ماند و محمود عباس، در مقام ریاست جمهوری در کرانۀ باختری اقامت گزید، وضعی که تاکنون همچنان ادامه دارد.