کرر، پاول (۱۸۸۹ـ۱۹۷۱)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کَرِر، پاول (۱۸۸۹ـ۱۹۷۱)(Karrer, Paul)

پاول کَرِر
Paul Karrer
زادروز 1889م
درگذشت 1971م
ملیت سوئیسی
تحصیلات و محل تحصیل  زوریخ
شغل و تخصص اصلی شیمی‌دان
گروه مقاله شیمی و بیوشیمی
جوایز و افتخارات نوبل شیمی (1937)

متخصص شیمی‌آلی سوئیسی، زادۀ روسیه. جایزه نوبل شیمی ۱۹۳۷، به‌سبب تحقیق در زمینۀ کارتنوئیدها[۱]، فلاوین رتینال (ویتامین[۲] آ)، ریبوفلاوین[۳] (ویتامین ب۲)، و نیز برای تعیین فرمول ساختاری آن‌ها به او اعطا شد. در مسکو زاده، ولی در سوئیس بزرگ شد. در زوریخ درس خواند. از ۱۹۱۸، استاد مؤسسۀ شیمیایی زوریخ[۴] و از ۱۹۱۹ تا ۱۹۵۹، مدیر این مؤسسه بود. تحقیقات اولیه‌اش در زمینۀ ویتامین آ و پیش‌مادۀ عمده آن، کاروتن[۵] بود. با این‌که تا ۱۹۵۰، موفق به سنتز کلی و کامل این ماده نشد، ولی در ۱۹۳۰، فرمول صحیح و با قاعدۀ آن را کشف کرد. در ۱۹۳۱، نشان داد که ویتامین آ به کاروتنوئیدها[۶] وابسته است که به بسیاری از مواد خوراکی رنگ زرد، نارنجی یا قرمز می‌دهند. در واقع، دو نوع ویتامین آ وجود دارد. کرر ثابت کرد که چندین ایزومر[۷] از کاروتن وجود دارد و ویتامین آ۱ معادل نیمی از مولکول بتاکاروتن[۸] است. در ۱۹۳۵، ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین) را سنتز، و ویتامین ای (گروهی از ترکیبات وابسته به‌هم با نام توکوفرول[۹]) را بررسی کرد. در ۱۹۳۸، ساختار α ـ توکوفرول را معیّن کرد که از لحاظ زیست‌شناختی بسیار فعال است. در ۱۹۲۷، کتاب درسی شیمی‌آلی[۱۰] را منتشر کرد.

 


  1. carotenoids
  2. vitamin
  3. riboflavin
  4. Zürich Chemical Institute
  5. carotene
  6. carotenoids
  7. isomer
  8. ß-carotene
  9. tocopherol
  10. Lehrbuch der Organischen Chemie / textbook of organic chemist