کرشی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

كُرُشی

گویش مردم روستای كُرُش‌آباد كازرون كه عمدتاً كوچ‌رو هستند و جمعیت آن‌ها به حدود 200 خانوار می‌رسد. صامت‌ها همان صامت‌های فارسی است. تبدلات آوایی در كُرُشی، تبدیل /e/ پایانی به /a/ در punza «پانزده»، zasla «كیسه صفرا [زَهره]»، تبدیل hv یا xv آغازی ایرانی باستان و اوستایی به /v/ در varag «خوردن» vasbag «خوابیدن» [خسبیدن]»؛ تغییر /v/ یا xv به /g/ افزودن /d/ به واژه‌های مختوم به مصوت یا به جای /h/ ملفوظ در mud «مو»، gud «گُه»، modrok «مُهره»؛ تبدیل /b/ به /f/ در taf «تب». نكره با افزون i به آخر اسم ساخته می‌شود: bozi «بُزی/ یك بز»؛ معرفه با افزون ok به پایان اسم درست می‌شود. مضاف‌الیه قبل از مضاف می‌آید؛ صفت هم پیش از موصوف قرار می‌گیرد و در صورت جمع بستن موصوف، همچنان مفرد می‌ماند: sowz-eynderaxt «درخت سبز». نشانۀ صفت تفصیلی و عالی به ترتیب -teruy , -ter است: got «بزرگ» gotter «بزرگ‌تر»، gotteruy «بزرگ‌ترین». نشانۀ مصدری –ag. bannag «بستن». خوشه‌های -mb- و -nd- به ترتیب به -mm- و -nn- تبدیل می‌شوند. مثلاً: lommog «لُمبر»، bannik «نخ/ بند»، bannag «بستن». برخی از واژه‌های كُرُِشی: hun «خون»، dim «صورت»، doyi «مادر»، ispid «سفید» kkag «آمدن» و asp «اسب».