کوتوله سفید

کوتولۀ سفید (white dwarf)
ستاره‌ای کوچک و داغ، نظیر خورشید، در آخرین مرحلۀ عمر خود. حدود ده درصد ستاره‌های کهکشان راه شیری را کوتوله‌های سفید تشکیل می‌دهند. جرم بیشتر آن‌ها حدود ۶۰درصد جرم خورشید، اما قطرشان فقط یک درصد قطر خورشید، و تقریباً هم‌اندازۀ زمین است. دمای سطحی بیشتر آن‌ها ۸هزار درجۀ سانتی‌گراد یا بیشتر است و از خورشید داغ‌ترند. با این حال، به‌قدری کوچک‌اند که درخشندگی‌شان روی هم‌رفته یک درصد درخشندگی خورشید است. تعداد کوتوله‌های سفید کهکشان راه شیری را ۵۰میلیارد برآورد کرده‌اند. کوتوله‌های سفید از مادۀ تبهگن تشکیل می‌شوند که در آن پروتونها و الکترون‌ها، تا آن‌جا که ازنظر فیزیکی ممکن است، براثر گرانش به‌هم فشرده می‌شوند، به‌‌نحوی که یک قاشق از این ماده چند تُن وزن دارد. تصور می‌شود کوتوله‌های سفید باقی‌مانده‌های جمع‌شدۀ ستاره‌هایی‌اند که ذخایر انرژی درونی‌شان را به مصرف رسانده‌اند. این ستاره‌ها به آرامی روبه سردی می‌گذارند و طی میلیاردها سال محو می‌شوند.

 

---