یلواج، محمود ( ـ پکن ۶۵۲ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ قابل چاپ دیگر پشتیبانی نمی‌شود و ممکن است در زمان رندر کردن با خطا مواجه شوید. لطفاً بوکمارک‌های مرورگر خود را به‌روزرسانی کنید و در عوض از عمبکرد چاپ پیش‌فرض مرورگر خود استفاده کنید.

یِلْواج، محمود‌ ( ـ پکن ۶۵۲ق)

فخرالدین ابوالقاسم بن محمد، معروف به یلواج خوارزمی، وزیر مسلمان چنگیز‌خان و از خدمتگزاران و حکمرانان مقرب دوران مغول (حک: ۶۳۱ـ۶۵۲ ق). از مردم خوارزم و نخستین وزیر ایلخانان مغول بوده است. به‌ سفارت‌ از جانب‌ چنگیز‌خان‌ به‌ دربار سلطان‌ محمد خوارزمشاه‌ رفت‌ و به‌ یلواج‌ (= سفیر) آوازه یافت‌. از آن‌جا که‌ این‌ مأموریت‌ را مطابق‌ میل‌ خان‌ مغول‌ به‌انجام‌ رسانید، وزیر چنگیزخان‌ شد. پس‌ از درگذشت‌ چنگیزخان، از طرف اوگتای‌ قاآن‌، حاکم ختا و خوارزم‌ و ماوراءالنهر شد (۶۳۱ق)، اما او فقط بر ختا حکومت کرد و حکمرانی‌ خوارزم‌ و فرارود را به‌ پسرش‌ مسعود بیگ‌ داد. یلواج‌ در فرمانروایی‌ گیوک‌خان‌ و منکوقاآن‌ نیز همان‌ سِمت‌ را داشت‌. به زبان‌های مغولی، اویغوری، ترکی و فارسی سخن می‌گفت و می‌نوشت و دوستدار شاعران بود.