اریگنا، یوهانس اسکوتوس (۸۱۰ـ ح ۸۷۷م)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اِریگِنا، یوهانس اِسکوتوس (۸۱۰ـ ح ۸۷۷م)(Erigena, John Scotus)

یوهانس اسکوتوس اریگنا
John Scotus Erigena
زادروز ۸۱۰م
درگذشت ح ۸۷۷م
محل زندگی لان فرانسه
ملیت ایرلندی
شغل و تخصص اصلی متکلم
شغل و تخصص های دیگر مترجم
آثار در تقدیر (۸۵۱م) - در تقسیم بندی طبیعت (۸۶۲ ـ ۸۶۶م)
گروه مقاله فلسفه، منطق و کلام

متکلم، مترجم، و شارح ایرلندی. در شرح‌هایش بر مؤلفان قدیم‌تر کوشید فلسفۀ یونانی و نوافلاطونی را با اعتقادات مسیحی تلفیق کند. از ح ۸۴۵م در دربار شارل کچل[۱]، در حوالی لان[۲] (در فرانسۀ کنونی)، زندگی می‌کرد و دستور و جدل درس می‌داد. در بحث‌های کلامی شرکت داشت و چون کتابِ در تقدیر[۳] را نوشت (۸۵۱م) مقامات کلیسا محکومش کردند. در اثر عمده‌اش با نام در تقسیم‌بندی طبیعت[۴] (۸۶۲ ـ ۸۶۶م) تلاش کرد فیضان نوافلاطونی را با آفرینش الهی آشتی دهد. او در این اثر طبیعت را به چهار وجه ممتاز تقسیم کرد: ۱) آن که می‌آفریند و آفریده نمی‌شود؛ ۲) آن که می‌آفریند و آفریده می‌شود؛ ۳) آن که نمی‌آفریند و آفریده می‌شود؛ و ۴) آن که نمی‌آفریند و آفریده نمی‌شود. اولی و چهارمی خداوند است در آغاز و پایان؛ و دومی و سومی وجود دوگانۀ مخلوقات است (معقول و محسوس). بازگشت مخلوقات به سوی آفریدگار با تبرّای از گناه، مرگ جسمانی، و ورود به جهان آخرت آغاز می‌شود. اریگنا انسان را عالم صغیر می‌داند زیرا صاحب حس برای درک جهان، عقل برای تشخیص معقولات و اسباب امور، و فکر برای تأمل در وجود خداست. این کتاب هرچند در نسل‌های بعد، به ویژه عارفان غربی و عالمان مدرسی، تأثیر بسیار بر جای نهاد، به‌سبب نتایج وحدت وجودی که از آن حاصل می‌شد سرانجام از کلیسا حکم مردودی گرفت.



  1. Charles the Bald
  2. Laon
  3. De Predestinatione
  4. De Divisione Naturae