کارنگی، اندرو (۱۸۳۵-۱۹۱۹)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کارْنِگی، اَنْدرو (۱۸۳۵-۱۹۱۹)(Carnegie, Andrew)

کارْنِگي، اَنْدرو

نـــیـکـوکـار و کـارخـانـه‌دار اسکاتلندی‌تبار امریکایی. از ثروتی که از کارخانۀ تولید آهن و فولاد خود واقع در پیتسبورگ[۱] به هم رسانده بود برای ایجاد مؤسسات آموزشی و فرهنگی و هوادار صلح، که بسیاری از آن‌ها به نام خود وی خوانده می‌شوند، بهره گرفت. در ۱۸۹۸، تالار موسیقی[۲] نیویورک به‌سبب فعالیت‌های نیکوکارانۀ کارنگی به کارْنِگی هال[۳] تغییر نام داد. در دانفِرملین[۴] اسکاتلند به‌دنیا آمد، اما خانواده‌اش در ۱۸۴۸ به امریکا مهاجرت کردند و در آلگانی[۵] پنسیلوانیا اقامت گزیدند. کارنگی پس از کار در کارخانه‌ای نخ‌ریسی و نیز راه‌آهن، به مقام سربازرس بخش پیتسبورگ ارتقا یافت و با سرمایه‌گذاری برای تولید واگن‌های تختخواب‌دار راه‌آهن و نیز در زمینۀ استخراج نفت به ثروتی دست یافت. در ۱۸۶۵ شرکت کی‌استون بریج[۶] را برای تولید پل‌های فلزی راه‌آهن تأسیس کرد و در تولید آلیاژهای فولاد، از نخستین کسانی بود که از فرآیند بسمر[۷] بهره گرفت. در ۱۸۷۳ شرکت کارنگی را راه‌اندازی کرد که رفته‌رفته بزرگ‌ترین کارخانۀ تولید آهن و فولاد در امریکا شد. در ۱۸۸۹ کتاب انجیل ثروت[۸] را نوشت. در ۱۹۰۱ به اسکاتلند بازگشت. از دهۀ ۱۸۸۰ تا پایان عمر بیش از ۳۵۰میلیون دلار صرف امور خیریه کرد و به تجهیز حدود ۲۵۰۰ کتابخانه در امریکا و دیگر کشورهای انگلیسی‌زبان پرداخت. ازجملۀ دیگر بنیادهای خیریۀ کارنگی عبارت‌اند از مؤسسۀ کارنگی در واشینگتن، مؤسسۀ تکنولوژی کارنگی در پیتسبورگ، بنیاد کارنگی در انگلستان، کاخ صلح[۹] در لاهه (که دیوان بین‌المللی در آن واقع است)، و موقوفۀ کارنگی برای تحقق صلح در جهان. برای گرامی‌داشت یاد او، انجمن کتابخانه‌های انگلستان از ۱۹۳۶ سالانه نشانی را، با عنوان نشان کارْنِگی[۱۰]، به پدیدآورندگان برگزیدۀ کتاب‌های کودک اهدا می‌کند.

 


  1. Pittsburgh
  2. Music Hall
  3. Carnegie Hall
  4. Dunfermline
  5. Allegheny
  6. Keystone Bridge
  7. Bessemer
  8. The Bible of Wealth
  9. Peace Palace
  10. Carnegie Medal