شهرام، تقی (تهران ۱۳۲۶ـ۱۳۵۹ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از تقی شهرام)

شهرام، تقی (تهران ۱۳۲۶ـ۱۳۵۹ش)

از اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران و بنیاد‌گذار بخش مارکسیستی آن. دوران دبیرستان را در دبیرستان هدف طی کرد و از شاگردان ممتازی بود که دیپلم ریاضی گرفت. در ۱۳۴۷ در رشتۀ ریاضی به دانشکدۀ علوم دانشگاه تهران راه یافت و در حین تحصیل با مجاهدین آشنا شد و در ۱۳۴۹ به عضویت آن درآمد. در ۱۳۵۰ ساواک او را شناسایی و دستگیر کرد. مدتی در زندان‌های اوین، قزل‌قلعه، و قصر محبوس بود. در زندان به فعالیت‌های آموزشی پرداخت و توانست نظر کادرهای رهبری و دیگر اعضا را به خود جلب کند. در همان‌جا با برخی اعضای گروه‌های مارکسیستی آشنا شد و با کمک آن‌ها به مطالعۀ مارکسیسم لنینیسم روی آورد. در عین حال نقش مهمی در اغتشاشات و درگیری‌های درون زندان داشت. به همین دلیل، به همراه حسین عزتی، از اعضای گروه مارکسیستی ستارۀ سرخ، به زندان ساری منتقل شد. شهرام در آن‌جا چنان بر روی افسر نگهبان زندان تأثیر گذارد که توانست وی را به عضویت سازمان درآورد و همراه با مقادیر قابل توجهی سلاح و تجهیزات از زندان بگریزد. شهرام گرایشی شدید به مارکسیسم یافت و این گرایش، تحت تعلیمات و همنشینی با مصطفی شعاعیان، مارکسیست مستقل و منتقد شوروی و مخالف لنین، شدت یافت. وی به زودی رهبری بلامنازع سازمان را در اختیار گرفت. این مسئله واکنش‌های بسیاری را به‌دنبال داشت. برخی از این واکنش‌ها در داخل سازمان به‌نحو خشونت‌باری سرکوب شد، ازجمله اقدام به ترور مرتضی صمدیه لباف، مجید شریف واقفی، و محمد یقینی به جُرم پافشاری بر ایدئولوژی اسلامی در سازمان. این مسائل به انزوای سازمان و انتقادات شدید از شهرام و مارکسیست‌ها منجر شد. در ۱۳۵۵، به‌‌سبب افزایش این برخوردها، کادر مرکزی گروه مارکسیست سازمان تقی شهرام را اخراج کرد، ولی ارتباط با وی تاحدودی ادامه یافت. شهرام مدتی به خارج رفت، ولی با وقوع انقلاب اسلامی به کشور بازگشت. در مرداد ۱۳۵۸ دستگیر و پس از محاکمه به‌جرم صدور دستور و برنامه‌ریزی قتل مجاهدین مسلمان در مرداد ۱۳۵۹ اعدام شد.