جبرییل بن عبیدالله

جِبْرَئیل بن عُبِیدِالله ( ـ شیراز ۳۹۶ق)

پزشک عصر عباسی، نبیرۀ بُختیشوع ثانی و طبیب خاص عضدالدولۀ دیلمی. پدرش عبیدالله بن بختیشوع را مقتدر عباسی پس از آن‌که خلیفه شد به خدمت گرفت. چندی پس از مرگ پدر جبرئیل به بغداد آمد و به‌خدمت طبیبی از اطبای مقتدر که وی را هرمزد می‌گفتند درآمد و نزد او درس نیز می‌خواند. تا آن‌که فرستاده‌ای از کرمان به سوی معزالدوله آمد و جبرئیل بیماری او و همسرش را درمان کرد و همین امر باعث شد که جبرئیل در آغاز سلطنت عضدالدوله و استیلای او بر شیراز به آن‌جا برود. جبرئیل در خدمت او مجموعه‌ای شامل امراض از سر تا به پای تهیه کرد و رساله‌ای نیز در باب خون نوشت. از آثار دیگر اوست: کُنّاش بزرگ به نام الکافی در ۵جلد؛ رساله‌ای در باب عصب چشم؛ کتاب مطابقة بین قول الانبیاء و الفلاسفة.