سلطان حسین بایقرا

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از حسین بایقرا)

سلطان‌حسین بایِقرا (هرات ۸۴۲ـ همان‌جا ۹۱۱ق)
آخرین پادشاه بزرگ تیموریان هرات. فرزند منصور بن بایقرا بن عمر شیخ بن تیمور لنگ. نخست در دستگاه الغ‌بیک و تحت حمایت وی بود اما پس از آن‌که سطان ابوسعید (۸۵۵‌ـ‌۸۷۳‌ق) به سلطنت رسید، وی به‌زندان افتاد اما دیری نپایید که از زندان گریخت و در استرآباد برای خود حکومتی ایجاد کرد و پس از چندی از مقابل سلطان ابوسعید به خوارزم فرار کرد. با کشته‌شدن ابوسعید به خراسان هجوم برد و شهر هرات را به‌آسانی تصرف کرد. از مهم‌ترین حوادث سیاسی زمان سلطان حسین، دوبار تصرف هرات توسط یادگار محمد، شاهزاده تیموری و دست‌نشاندۀ اوزون حسن بود که هربار سلطان حسین مجبور به تخلیه هرات گردید. سلطان حسین در ۸۷۷‌‌ق با استفاده از نارضایتی مردم برضد یادگار محمد، هرات را تصرف کرد و مورد استقبال مردم قرار گرفت. سلطان حسین یکی از مشهورترین امرای تیموری بود که عصر او درخشان‌ترین ادوار تمدنی دورۀ زمامداری تیموریان است. او خود مردی فاضل و شاعر بود و در گردآوردن فضلا و اهل هنر در دستگاه خویش سعی تمام داشت در زمان او هرات رونق بسیار یافت و در آن عمارات مختلف ازجمله مدرسه و کتابخانه‌ای بزرگ بنا نهاده شد. از امتیازات دوره سلطان حسین، وزارت امیر نظام‌الدین علیشیر نوایی بود. او مشوق عمدۀ دانشمندان روزگار و دوستدار شاعران و نویسندگان و هنرمندان بزرگ بوده است که از آن شمارند: عبدالرحمن جامی، میرخواند مؤلف روضةالصفا و کمال‌الدین بهزاد نقاش.