بارتون، درک (۱۹۱۸ـ۱۹۹۸)
بارتون، دِرِک (۱۹۱۸ـ۱۹۹۸)(Barton, Derek)
متخصص انگلیسی شیمی آلی. شیمی فضایی ترکیب‌های طبیعی را بررسی می‌کرد و نشان داد فعالیت بیولوژیکی این ترکیبات بیشتر به‌شکل مولکول‌ها و محل و جهت گروه‌های عاملی[۱] کلیدی آن‌ها بستگی دارد. در ۱۹۶۹، جایزۀ نوبل را، به‌سبب ایجاد شاخه‌ای در علم شیمی که اکنون به تحلیل صورت‌بندی[۲] مشهور شده است، دریافت کرد. در گریوسند[۳]، واقع، در کِنت[۴]، زاده شد و در کالج سلطنتی[۵] لندن درس خواند. در انگلستان سمت‌های استادی متعددی به‌دست آورد که اولین آن‌ها در کالج برک‌بک[۶] (۱۹۵۳) و آخرینشان در دانشگاه لندن بود (از ۱۹۷۸). در همین سال، به مدیریت مؤسسۀ شیمی مواد طبیعی فرانسه منصوب شد. ضمن تدریس در دانشگاه هاروارد امریکا (۱۹۴۹ـ۱۹۵۰)، سرعت‌های مختلف واکنش برخی استروئید[۷]ها و ایزومر[۸]های تری‌ترپنوئید[۹] آن‌ها را بررسی کرد. ایزومرهای تری‌ترپنوئید اجسامی با ترکیب مشابه‌اند که نحوه پیوستگی اتم‌ها و آرایش‌شان در فضا متفاوت است. بارتون نتیجه گرفت تفاوت در جهت‌گیری فضایی گروه‌های عاملی آن‌ها موجب رفتار شیمیایی آن‌هاست و بر این اساس، مبحثی را گشود که به تحلیل صورت‌بندی شهرت یافت. او به بررسی بسیاری از فرآورده‌های طبیعی ادامه داد و به این نتیجه رسید که ساختار بسیاری از فنول[۱۰]ها و الکالوئید[۱۱]ها را می‌توان تشریح و پیش‌بینی کرد. همچنین، خط‌سیرهای نور شیمیایی[۱۲] را مطالعه کرد و تبدیلات پیچیده‌ای را روشن ساخت که ضمن نورکافت (فتولیز)[۱۳] صورت می‌گیرد. در ۱۹۵۹، در دانشگاه کیمبریج ایالت ماساچوست، سنتز سادۀ هورمون آلدوسترون[۱۴] را که در طبیعت یافت می‌شود طرح‌ریزی کرد. به‌علاوه، دربارۀ آنتی‌بیوتیک‌های تتراسیکلین و پنی‌سیلین نیز پژوهش‌هایی صورت داد.