آنساگر، لارس (۱۹۰۳ـ۱۹۷۶)
| لارس آنساگر Lars Onsager | |
|---|---|
| زادروز |
اسلو ۱۹۰۳م |
| درگذشت | ۱۹۷۶م |
| محل زندگی | نروژ، امریکا |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دکتری دانشگاه براون |
| شغل و تخصص اصلی | شیمی فیزیک دان |
| گروه مقاله | شیمی و بیوشیمی |
| جوایز و افتخارات | نوبل شیمی (۱۹۶۸) |
آنْساگِر، لارْس (۱۹۰۳ـ۱۹۷۶)(Onsager, Lars)
شیمی‌‌فیزیک‌دان امریکایی، زادۀ نروژ. در زمینۀ کاربرد قوانین ترمودینامیک[۱] در سامانه‌های ناترازمند تحقیق می‌کرد و به‌سبب کشف روابط دوجانبه‌ای که در ترمودینامیک فرآیندهای برگشت‌ناپذیر حایز اهمیت‌اند، به جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۶۸ دست یافت. در ۱۹۴۹ نیز مبنای آماری مستحکمی برای نظریۀ بلورهای مایع پایه‌گذاری کرده بود. در کریستیانیا[۲]، اسلو[۳]ی فعلی، زاده شد و در هنرستان فنی نروژ، در ترونهیم[۴]، درس خواند. در ۱۹۲۸، پس از مدتی کار‌کردن در زوریخ، دستیار پژوهشی شیمی‌دان هلندی، پیتر دِبی[۵] شد و به ایالات متحد امریکا مهاجرت کرد. نخست در دانشگاه براون[۶] و از ۱۹۳۳ به بعد، در دانشگاه ییل[۷] با شکست روبه‌رو شد. دانشجویان درس‌هایش را مکانیک آماری و زبان نروژی پیشرفتۀ یک و دو می‌نامیدند. در دانشگاه براون، رساله‌ای برای کسب دانشنامۀ دکتری نوشت که اکنون آن را اثری کلاسیک در فرآیندهای برگشت‌پذیر می‌دانند، ولی مقامات دانشگاه در آن زمان آن را نپذیرفتند. این رساله در ۱۹۳۱ منتشر شد، تا اواخر دهۀ ۱۹۴۰ نادیده گرفته شد، و در ۱۹۶۸ جایزۀ نوبل را برای او به ارمغان آورد. در دانشگاه ییل، مقاله‌ای با عنوان «جواب‌های معادلۀ ماتیو با دورۀ ۴π و بعضی توابع مرتبط با آن» نوشت که آن نیز بین گروه‌های شیمی، فیزیک، و ریاضی دست به‌دست می‌شد و هیچ‌کس آن را درک نمی‌کرد. قانون حدی آنساگر[۸] در زوریخ، نظریۀ یونش دبی ـ هوکل[۹] را چنان اصلاح کرد که اکنون آن را به نام قانون حدی آنساگر می‌شناسند. این قانون سازگاری بین رسانندگی واقعی و رسانندگی نظری را بهتر توضیح می‌دهد. قانون چهارم ترمودینامیک آنساگر با بررسی ارتباط بین برگشت‌پذیری میکروسکوپی و فرآیندهای ترابرد پی‌برد که راه‌حل مسئله در توزیع انرژی مولکول‌ها براثر حرکت گرمایی اتفاقی آن‌هاست. لودویگ بولتسمان[۱۰] نشان داده بود که تعادل گرمایی ماهیتی آماری دارد و آمار انحراف خودبه‌خودی نیز با آنتروپی تعیین‌شدنی است. آنساگر با استفاده از این اصل مجموعه‌ای از معادلات در روابط دوجانبه به دست آورد که گاهی آن را به نام قانون چهارم ترمودینامیک می‌خوانند.