مینوی، مجتبی (تهران ۱۲۸۲ـ همان جا ۱۳۵۵ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از مجتبی مینوی)

مینُوی، مجتبی (تهران ۱۲۸۲ـ همان‌جا ۱۳۵۵ش)

مينُوي، مجتبي
مجتبی مینوی
زادروز تهران ۱۲۸۲ش
درگذشت تهران ۱۳۵۵ش
ملیت  ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل تحصیل در کینگز کالج لندن و مدرسه مطالعات آسیایی و افریقایی دانشگاه لندن
شغل و تخصص اصلی ادیب، مصحح و مترجم
آثار فردوسی و شعر او؛ قصه ها و افسانه ها؛ نقد حال
گروه مقاله آموزش و پرورش و اخلاق، ادبیات فارسی، زبان شناسی و ترجمه

ادیب، مصحّح، مترجم و عضو پیوستۀ فرهنگستان ادب و هنر (فرهنگستان دوم). از اعضای گروه ربعه بود. دورۀ تحصیلات ابتدایی را در سامره و تهران، تحصیلات متوسطه را در دارالفنون تهران و دارالمعلمین مرکزی و تحصیلات و مطالعات دانشگاهی عالی خود را در کینگز کالج لندن و مدرسۀ مطالعات آسیایی و افریقایی دانشگاه لندن گذراند. خدمات اداری خود را از ۱۳۰۵ تا ۱۳۰۷ش با تندنویسی در مجلس شورای ملی آغاز کرد و بلافاصله رئیس کتابخانۀ ملی شد. در ۱۳۰۹ش، در دفتر فرهنگی سفارت ایران در لندن عضویت یافت و در ۱۳۱۳ش، با همین سِمت، به پاریس رفت. در ۱۳۲۸ش، به دعوت دانشگاه تهران، با سِمت استادی در دانشکده‌های ادبیات و الهیات به تدریس تاریخ ایران بعد از اسلام پرداخت که تا ۱۳۴۸ش ادامه یافت. از ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۲ش ریاست تعلیمات عالیۀ وزارت فرهنگ را به‌عهده داشت و از ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۰ش سِمت رایزنی فرهنگی سفارت ایران در ترکیه با او بود. از ۱۳۵۲ش به عضویت پیوستۀ فرهنگستان ادب و هنر ایران درآمد. آخرین سِمت او تا پایان عمر مسئولیت علمی بنیاد شاهنامه بود. ضمناً در چند دانشگاه مشهور انگلستان و امریکا نیز تدریس کرد و در انجمن‌ها و مجامع فرهنگی عضویت و مشارکت داشت. از مهم‌ترین خدمات علمی او بررسی نسخ خطی کتابخانه‌های ترکیه و تهیۀ عکس و میکروفیلم از آن‌ها برای کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و کتابخانۀ ملی، و در خارج از کشور تنظیم فهرست برای نسخ خطی فارسی کتابخانۀ چستربیتی در شهر دوبلین (ایرلند) بود. در چندین زمینه از معارف و علوم مربوط به ایران و اسلام کار کرد و در چاپ و تهیۀ خلاصۀ شاهنامه با محمدعلی فروغی همکاری کرد. به‌جز مقالات تحقیقی او که در احوال ادبا و علما و معرفی کتب نگاشته است و تعداد آن‌ها از ۱۰۰ درمی‌گذرد، آثار او را ترجمه و به‌خصوص تصحیح متون مهم زبان فارسی که به‌صورتی روشمند و علمی انجام گرفته تشکیل می‌دهد و از جهات متعدد نمونه و شاخص است. از مجموعۀ مقالات اوست: فردوسی و شعر او؛ قصه‌ها و افسانه‌ها؛ نقد حال؛ تاریخ و فرهنگ؛ مینوی بر گسترۀ ادب فارسی؛ پانزده گفتار دربارۀ چند تن از رجال ادب اروپا. از ترجمه‌های اوست: کشف دو لوح تاریخی همدان (ارنست هرتسفلد)؛ اطلال شهر پارسه (ارنست هرتسفلد). از تصحیحات اوست: کلیله‌ودمنه (انشای نصرالله منشی)؛ ویس‌ورامین (اسعد گرگانی)؛ نوروزنامه (خیام)؛ دیوان ناصرخسرو (با همکاری مهدی محقق)؛ نامۀ تنسر (با همکاری محمداسماعیل رضوانی)؛ سیرت جلال‌الدین مینکبرنی (نسوی).