میر چقماق، مجموعه بنا
میر چَقماق، مجموعه بنا
(یا: امیرچقماق) بنایی در دورۀ تیموری. به‌وسیلۀ جلال‌الدین میر چقماق (چخماق) شامی، حاکم یزد، احداث شده است. محله‌ای که بناها در آن احداث شد، در خارج از شهر بود و دهوک نام داشت و پس از آن به محلۀ میر یا امیرچقماق مشهور شد. مجموعه‌ای شامل مسجد مجلل امیرچقماق یا مسجد نو (۸۴۱ق) در جنوب میدان امیرچقماق که بنای آن بیست سال به‌طول انجامید، آب‌انباری با پنج بادگیر هشت‌ضلعی و یک مخزن مدور که ۵۰ پله می‌خورد (۸۴۱ق) و بقعۀ ستي (بی‌بی) فاطمه خاتون همسر امیرچقماق با گنبدی از کاشی سبز در شمال میدان است. همچنین دارای خانقاه، کاروان‌سرا، سقاخانه و حمام بوده است. در مشرق میدان، بازار یزد، در جنوب شرقی میدان و در حدود محلۀ خواجه خضر، مزار گنبددار سیّد قوام‌الدین احتمالاً از دورۀ ایلخانی، در جنوب میدان مجموعۀ خانه‌های خانوادگی اولیا و مسجد اولیا و در غرب آب‌انبار شش بادگیر قرار گرفته است. مدرسۀ دو طبقۀ مصلا در نزدیکی میدان امیرچقماق قرار دارد. مسجد آن در گذشته مصلای کبوترخان نام داشت و امروز مصلای جدید نامیده می‌شود. کتیبۀ سردر شمالی آن تاریخ ۹۵۸ق را نشان می‌دهد.