پاتت لایو
پاتِت‌لائو (Pathet Lao)
حزب سیاسی ملی‌گرای چپ و سازمانی انقلابی در لائوس، فعّال از حدود ۱۹۵۰ تا میانۀ دهۀ ۱۹۷۰. در جریان رقابت قدرت‌های بزرگ برای به‌دست‌گرفتن کنترل امور در هندوچین، فعالیت‌های پاتت‌لائو با تعارض‌های دامنه‌دارتری گره خورد. در پایان جنگ جهانی دوم، برقراری دوبارۀ نظارت فرانسه در امور لائوس با مخالفت نیروهای ملی‌گرای لائوسی روبه‌رو شد. رهبران ملی‌گرا در بانکوک دولتی در تبعید تشکیل دادند. یکی از این رهبران ملی‌گرا شاهزاده سوپهانوئوونگ[۱] بود که، به‌رغم توافق دولت در تبعید با دولت فرانسه برای استقلال لائوس در چارچوب اتحادیۀ فرانسه، در تبعید باقی ماند و پاتت‌لائو را پایه‌گذاری کرد. در ۱۹۵۳، چریک‌های پاتت‌لائو به اتفاق ویت‌مین[۲] تهاجم مشترکی را به شمال لائوس صورت دادند و آن ناحیه را به مقر شورشیان تبدیل کردند. در کنفرانس ژنو (۱۹۵۴) نظارت پاتت‌لائو بر دو استان شمالی لائوس به‌رسمیت شناخته شد. وقتی که در ۱۹۵۶ ایالات متحد کوشید با اعطای کمک‌های اقتصادی و نظامی به دولت لائوس جای فرانسه را به‌عنوان قدرت غربی اصلی در منطقه بگیرد، بروز اختلافات داخلی به جنگ داخلی تمام‌عیاری انجامید. در زمان اعلام آتش‌بس ۱۹۷۳، پاتت‌لائو، و متحدان ویتنامی‌اش، کنترل حدود دوسوم منطقۀ لائوس را در دست داشتند. با پیشروی نیروهای پاتت‌لائو به وین‌تیان[۳] در ۲۳ اوت ۱۹۷۵، پایتخت آزاد اعلام شد. در دسامبر همان سال، پاتت‌لائو «جمهوری دموکراتیک خلق لائوس» را تشکیل داد و سوپهانوئوونگ رئیس‌جمهور رژیم جدید کمونیستی شد.