شاو، برنارد (۱۸۵۶ـ۱۹۵۰)
| برنارد شاو Bernard Shaw | |
|---|---|
| زادروز |
1856م |
| درگذشت | 1950م |
| ملیت | ایرلندی |
| شغل و تخصص اصلی | نمایش‌نامه‌نویس |
| شغل و تخصص های دیگر | رمان‌نویس، منتقد |
| آثار | پیگمالیون (1913)؛ ژاندارک (1923) |
| گروه مقاله | ادبیات غرب |
| جوایز و افتخارات | نوبل ادبیات (1925) |
شاو، برنارد (۱۸۵۶ـ۱۹۵۰)(Shaw, Bernard)
نمایش‌نامه‌نویس، منتقد، و رمان‌نویس ایرلندی. از نخستین اعضای انجمن فابیان[۱] بود که در ۱۹۱۱ از آن کناره گرفت. نمایش‌نامه‌هایش آمیزه‌ای است از کمدی با جنبه‌های سیاسی، فلسفی، و جدلی با این هدف که، علاوه بر احساسات، بر آگاهی اجتماعی مخاطبان خود نیز تأثیر بگذارد. برخی از این نمایش‌نامه‌ها عبارت‌اند از اسلحه و انسان[۲] (۱۸۹۴)، مرید شیطان[۳] (۱۸۹۷)، انسان و برتر از انسان[۴] (۱۹۰۳، ترجمه فارسی: بشر عادی، بشر عالی)، پیگمالیون[۵] (۱۹۱۳)، و ژاندارک[۶] (۱۹۲۳). در ۱۹۲۵، جایزۀ نوبل[۷] ادبیات به او اعطا شد. شاو در دوبلین[۸] به‌دنیا آمد. در ۱۸۷۶ به لندن رفت و به کار نقد پرداخت. تئاتر ما در دهۀ نود[۹] (۱۹۳۲) حاوی نقد‌هایی است که در فاصلۀ سال‌های ۱۸۹۵ تا ۱۸۹۸ در نشریۀ ساتردی ریویو[۱۰]، منتشر کرده بود. به‌تدریج در مناظره و جدل مهارت یافت و به حمایت از انجمن فابیان نیز پرداخت. نخستین نمایش‌نامه‌اش، خانه‌های مردان زن‌مرده[۱۱]، در ۱۸۹۲، در محفلی خصوصی اجرا شد. در این اثر، با انتقاد از صاحب‌خانه‌های محله‌های فقیرنشین، به جنبش واقع‌گرایانه، سیاسی و جدلگرا در تئاتر پیوست، جریانی که درپی بیدارکردن حس مسئولیت مردم، برای بهبود وضع خود و شرایط اجتماعی آنان بود. نخستین اجرای عمومی آثارش نمایش اسلحه و انسان بود، که نگاهی بدبینانه به جنگ داشت و پیش‌تر در مجموعه‌ای شامل هفت نمایش‌نامه با عنوان نمایش‌نامه‌های مطبوع و نامطبوع[۱۲] (۱۸۹۸) به‌چاپ رسیده بود. از دیگر آثار موجود در این مجموعه، نمایشنامۀ حرفۀ خانم وارن[۱۳] (۱۸۹۸)، با مضمون روسپیگری، درخور ذکر است که در ۱۹۰۲ توقیف شد. در انسان و برتر از انسان، با دنبال‌کردن شخصیت دون ژوان[۱۴] در جهنم برای مناظره با شیطان، به بسط اندیشه‌هایش دربارۀ تکامل نیروی زندگی پرداخت. کمدی ضد رمانتیک[۱۵] پیگمالیون را، که نخست در ۱۹۱۳ به‌روی صحنه آمد، برای بازیگری با نام بانو پاتریک کمبل[۱۶] نوشت. این کمدی پس از مرگ شاو به‌صورت اثری موزیکال با نام بانوی زیبای من[۱۷] درآمد. او مضامین اجتماعی را با تکنیک‌های کمدی در می‌آمیخت؛ این تکنیک‌ها بر گفت‌وگوهای خنده‌دار و جدی، بذله‌گویی، و نیز وارونه‌کردن زیرکانۀ انتظارات مخاطب از شخصیت‌ها و موقعیت‌ها مبتنی بود. با این‌که طلایه‌دار تئاتر جدّی و مترقی انگلستان به‌شمار می‌رفت، در میان عوام نیز نمایشنامهنویسی پرطرفدار و موفق در نظر گرفته می‌شد. نمایش‌نامه‌های بعدی او عبارت بودند از خانۀ دل‌شکن[۱۸] (۱۹۲۰)، دربارۀ زوال انگلستان دورۀ ادوارد[۱۹]؛ بازگشت به متوشالح[۲۰] (۱۹۲۲)، مجموعه‌ای از نمایش‌نامه‌های بلندپروازانه که چشم‌اندازی از تاریخ، از آفرینش آدمی تا آیندۀ دوردست، را ترسیم می‌کند؛ و نمایشنامۀ تاریخی ژاندارک (۱۹۲۳) که در آن به بررسی چیستی باور دینی می‌پردازند. شاو، در مجموع، بیش از ۵۰ نمایش‌نامه نوشت و به شوخ‌طبعی و نغزگویی شهرت یافت. او نظریه‌هایش را در پیش‌گفتارهای مفصلی که بر نمایش‌نامه‌های خود می‌نوشت و نیز در کتاب‌هایی چون «راهنمای کاپیتالیسم، سوسیالیسم و فاشیسم برای زن باهوش[۲۱]»، تشریح کرده است.
- ↑ Fabian Society
- ↑ Arms and the Man
- ↑ The Devil’s Disciple
- ↑ Man and Superman
- ↑ Pygmalion
- ↑ St Joan
- ↑ Nobel Prize
- ↑ Dublin
- ↑ Our Theatre in the Nineties
- ↑ Saturday Review
- ↑ Widower’s Houses
- ↑ Plays: Pleasant and Unpleasant
- ↑ Mrs Warren’s Profession
- ↑ Don Juan
- ↑ anti- romanti
- ↑ Mrs Patrick Campbell
- ↑ My Fair Lady
- ↑ Heartbreak House
- ↑ Edwardian
- ↑ Back to Methuselah
- ↑ The Intelligent Woman’s Guide to Capitalism, Socialism and Fascism