برنستاین، ادوارد (۱۸۵۰ـ۱۹۳۲)
| ادوارد برنستاین Eduard Bernstein | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۵۰ م |
| درگذشت | ۱۹۳۲ م |
| ملیت | آلمانی |
| شغل و تخصص اصلی | رهبر و نظریه پرداز سوسیالیست |
| مکتب | فابیان |
| آثار | سوسیالیسم تحولی |
| گروه مقاله | جامعه شناسی |
بِرْنستاین، ادوارد (۱۸۵۰ـ۱۹۳۲)(Bernstein, Eduard)
رهبر و نظریه‌پرداز سوسیالیست آلمان. ۲۳ سال از عمر خود را در تبعید سپری کرد که بخش عمدۀ آن در انگلستان گذشت. تحت تأثیر برنامۀ اصلاحات سوسیالیست‌های مکتب فابیان[۱] قرار داشت و بعضی از عقاید مارکس را به باد انتقاد گرفت؛ ازجمله این‌که مبارزۀ طبقاتی، برخلاف پیش‌بینی مارکس، تشدید نمی‌شود؛ کارگران فقیرتر نمی‌شوند؛ طبقۀ متوسط کوچک‌تر نمی‌شود و فروپاشی سرمایه‌داری قریب‌الوقوع به‌نظر نمی‌رسد. او انقلاب قهرآمیز را ناممکن و نامطلوب می‌پنداشت و معتقد بود که سوسیالیست‌ها باید از فرصت‌های مشخص استفاده کنند و ازطریق افزایش قدرت طبقۀ کارگر در انتخابات، فعالیت‌های سندیکایی و همکاری با سایر نیروهای دموکراتیک، اوضاع را بهبود بخشند. مارکسیست‌های سخت‌کیش (ارتدوکس)، نظیر لنین به تجدیدنظرطلبی[۲] او تاختند و اعلام کردند که آزادی طبقۀ کارگر فقط از طریق سرنگونی قهرآمیز نظم موجود میسر است. برنستاین در بازگشت به وطن، کتاب سوسیالیسم تحوّلی[۳] (۱۸۹۸) را نوشت و عضو مجلس (رایشتاک) آلمان شد.