مهبانگ
مِهْبانگ (Big Bang)
(یا: انفجار بزرگ) در اخترشناسی، رویداد «انفجاری» فرضی است که مبدأ عالم را بهگونهای که ما میشناسیم نشان میدهد. در زمان وقوعِ مهبانگ، کل عالم در حالتی داغ و اَبَرچگال فشرده شده بود. انفجارِ مِهبانگ این مادۀ فشرده را بیرون ریخت و عالمِ در حالِ انبساط را پدید آورد. (← انتقال_به_سرخ). علت مِهبانگ نامشخص است. مشاهدۀ آهنگ کنونی انبساط عالم حکایت از آن دارد که مِهبانگ ۱۳.۷ میلیارد سال پیش اتفاق افتاده است. نظریۀ مهبانگ سرآغازی برای کیهانشناسی نوین است. بنابر صورت اصلاحشدۀ نظریۀ مِهبانگ، که نظریۀ تورّمی[۱] نامیده میشود، عالم مدت کوتاهی پس از مِهبانگ یک دورۀ سریع انبساط را از سر گذراند. چنین دورهای اندازۀ بزرگ و ماهیت یکنواخت کنونی عالم را تبیین میکند. بسیاری از تازهترین مشاهدات تابش زمینۀ کیهانی نظریۀ تورمی را تأیید میکنند. دانشمندان محاسبه کردهاند که طی ۳۶-۱۰ ثانیه (برابر ۱میلیون میلیون میلیون میلیون میلیون میلیونیم ثانیه) پیش از مِهبانگ، عالم به اندازۀ یک نخود و دمای آن ۱۰میلیارد میلیون میلیون میلیون درجۀ سلسیوس بود، و یک ثانیه پس از مهبانگ، دما حدود ۱۰میلیارد درجۀ سلسیوس شد. نخستین تصویرهای تفصیلی از عالمِ ۳۰۰هزار سال بعد از مهبانگ را سازمان ملی هوافضای امریکا (ناسا) در آوریل ۲۰۰۰ منتشر کرد. این تصویرها با نگاشت تابش زمینۀ کیهانی بهدست آمدهاند.
- ↑ Inflatory theory