ماشین تحریر بریل
ماشین تحریر بریل (Brailler)
(یا: چاپگر بریل؛ ماشین پرکینز، بریلر) دستگاه/ماشین تحریر الفبای بریل. نابینایان این دستگاه را به جای لوح و قلم استفاده میکنند، زیرا سریعتر و آسانتر میتوانند کلمهها را بنویسند. البته به جای نوشتن، نقطههای دو ستون ششتایی را سوراخ، برجسته و قابل لمس میکند و لمس این نقطهها باعث تداعی حروف در ذهنشان میشود. شامل شش دکمه (شاسی فشاری) برای شش نقطۀ بریل است، دستهای برای جلو و عقب بردن کاغذ و دکمهای برای پاک کردن اشتباه دارد. مثلاً برای حرف آ، شاسی چهار فشار داده میشود و نقطۀ چهار بریل روی کاغذ سوراخ میگردد. پس از بیرون آوردن کاغذ، پشت آن به دلیل برجسته شدن باید خوانده شود.
تاریخچه
فرانک هیون هال[۱] (1841ـ1911م) مدیر مرکز نابینایان ایلینوی اولین سازندۀ دستگاه بریلر بود. اختراعش را در می 1892م معرفی و در اکتبر 1893م در نمایشگاه جهانی کلمبیا رونمایی کرد. این اختراع در پیشرفت نابینایان تأثیر داشت و مراکزی چون مؤسسۀ پرکینز[۲] (تأسیس 1830م) درصدد برآمدند این پدیده را تکمیل و در اختیار عموم قرار دهند. نمونههایی ساخته شد؛ ساختۀ فدراسیون نابینایان امریکا با همکاری صنعتگری به نام لایمن اسمیت[۳] (1850-1910م) قابل توجهتر بود. اما همۀ آنها اشکالاتی داشتند و باعث دلسردی شد. اما مدیر مؤسسۀ پرکینز به کارش ادامه داد و از صنعتگر انگلیسیتباری به نام دیوید آبراهام[۴] (1896-1978م) که در آنجا معلمی و حرفهآموزی میکرد خواست تا تحقیقات را ادامه دهد. او نمونۀ مطلوبی از این دستگاه را در 1941م ساخت، اما با شروع جنگ جهانی دوم و کمبود منابع مالی، تولید انبوه آن تا 1951م به تأخیر افتاد. ماشین تحریر بریل کنونی همان دستگاه آبراهام است؛ البته تغییرات جزئی داشته. برای مثال در 2008م نسخه سبکتر، ارزانتر و کمصداتر ساخته شد که کلید پاککن هم داشت. دستگاههای ساخت مؤسسۀ پرکینز امریکا به رنگهای مختلف عرضه شده، اما با افزایش درخواستها، شرکتهایی نیز در آفریقای جنوبی و هند تحت لیسانس پرکینز تولید و عرضه کردهاند. «سازمان ملی رفاه نابینایان» ایران در سالهای 1352-1355ش صدها دستگاه از امریکا و دیگر کشورها وارد کرد و رایگان در اختیار نابینایان گذاشت. اما در دهههای اخیر شرکت صنایع آموزشی، دستگاهی به رنگ مشکی تولید و عرضه کرده است. در دو دهۀ اخیر شاهد نسخههای الکترونیکی، هوشمند و دیجیتالی یا سیستمهای ترکیبی از کامپیوتر و برجستهنگار هستیم که همان کارآیی چاپگرهای پرکینز را دارند.