سلسیوس، آندرس (۱۷۰۱ـ۱۷۴۴)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Celsius, Anders)

سِلْسیوس، آنْدِرْس (۱۷۰۱ـ۱۷۴۴)(Celsius, Anders)

سِلْسيوس، آنْدِرْس

اخترشناس، فیزیک‌دان، و ریاضی‌دان سوئدی. مقیاس دمای سانتی‌گراد (سلسیوس) را عرضه‌کرد. دیگر کارهای علمی او عبارت‌اند از مقاله‌ای دربارۀ تعیین دقیق شکل و ابعاد زمین، نخستین تلاش‌ها برای اندازه‌گیری قدر ستاره‌های صورت فلکی[۱] حَمَل[۲]، و بررسی پایین‌آمدن سطح آب دریای بالتیک[۳]. در اوپسالا[۴] زاده شد و در ۱۷۳۰، به جانشینی پدر، استاد اخترشناسی شد. سفرهای دورودرازی در اروپا داشت و طی آن‌ها به ویژه با اخترشناسان مراوده، و از رصدخانه‌ها دیدار می‌کرد. نخستین رصدخانۀ سوئد را در اوپسالا بنا کرد. ضمن سفرهایش، شفق شمالی[۵] را رصد کرد، و تعدادی از نخستین گزارش‌های مُستند درخصوص این پدیده را در ۱۷۳۳ منتشر ساخت. در هیئت اعزامی به لاپلاند[۶] (سرزمین‌های شمال اسکاندیناوی)، نظریۀ مطرح‌شده از سوی آیزاک نیوتون[۷] را، مبنی‌بر این‌که قطب‌های زمین تخت است، تأیید کرد. در ۱۷۴۲، به آکادمی علوم سوئد[۸] پیشنهاد کرد که همۀ اندازه‌گیری‌های علمی دما می‌باید با مقیاس ثابتی صورت گیرند که براساس دو نقطۀ به طور‌کلی تغییرناپذیر موجود در طبیعت ساخته شده باشد. در مقیاسی که معرفی کرد، دمای جوشیدن آب را صفر درجه، و دمای انجماد آب را ۱۰۰ درجه گرفت. عکس مقیاس را، هشت سال بعد شاگرد او مارتین استرومر[۹] طرح‌ریزی کرد و از آن زمان به بعد تقریباً در همۀ کارهای علمی از آن استفاده می‌شود.

 


  1. constellation
  2. Aries
  3. Baltic Sea
  4. Uppsala
  5. aurora borealis
  6. Lapland
  7. Isaac Newton
  8. Swedish Academy of Sciences
  9. Martin Stromer