گرمایش مرکزی
گرمایش مرکزی (central heating)
نوعی سیستم گرمایش با یک منبع مرکزی، معمولاً برای خانه‌ها، ساختمان‌های بزرگ، یا مجموعه‌ای از ساختمان‌ها. این سیستم برعکس سیستم گرمایش جداگانۀ اتاق‌هاست. سیستم‌های گرمایش با آب داغ[۱] و بخار آب متداول‌ترین سیستم‌های گرمایش‌اند. آب را در کوره‌ای که گازوئیل، گاز یا سوخت جامد مصرف می‌کند، گرم میکنند و به‌صورت بخار یا آب داغ، با فشار تلمبه، به رادیاتورهای هر اتاق می‌فرستند. دمای اتاق را با ترموستات رادیاتور یا مشعل[۲] تنظیم میکنند. گرمایش مرکزی بر‌اساس سیستم گرمایش خانگی[۳] رومی‌ها در ۲ هزار سال پیش ابداع شد. از قرن ۱۸ گرمایش مرکزی با بخار، و با استفاده از لوله، در کشورهای غربی رواج یافت و به‌شکل غیررسمی در خانه‌ها نصب شد. جیمز وات[۴]، مهندس اسکاتلندی، کتابخانۀ خود را با لولۀ بخار متصل به دیگ بخار[۵] گرم می‌کرد. متیو بولتون[۶] در خانۀ یکی از دوستانش در بیرمنگام سیستم گرمایشی بخار نصب کرد. استفاده از سیستم گرمایش مرکزی تا نیمۀ دوم قرن ۲۰ همگانی نشد. این سیستم‌ها معمولاً با کلید زمانی[۷] قطع‌و وصل می‌شوند. نوع دیگر آن‌ها سیستم گرمایش مرکزی با هوای داغ[۸] است. در این روش، هوا با فشار از کانال[۹]هایی، با نام تغذیه‌کننده[۱۰]، عبور می‌کند و از دریچه[۱۱]های هوا وارد اتاق می‌شود. سیستم گرمایش از کف[۱۲] (گرمایش تابشی[۱۳]) نیز در بعضی از خانه‌ها به‌کار می‌رود. در این سیستم، گرما از اِلِمنت‌های برقی[۱۴] نصب‌شده در کف به اتاق می‌رسد. در خانه‌های جدید که مصرف انرژی اندک است، به‌جای سیستم گرمایش مرکزی از گرمای خورشید و عایق‌کاری[۱۵] خوب استفاده میکنند.