کندورسه، مارکی دو (۱۷۴۳ـ۱۷۹۴)
کُنْدورْسِه، مارْکی دو (۱۷۴۳ـ۱۷۹۴)(Condorcet, Marquis de)
(نام کامل: ماری ژان آنتوان نیکلا دوکارتیا) ریاضی‌دان، فیلسوف و سیاستمدار فرانسوی و از اصحاب دایره‌المعارف. در مقام ریاضی‌دان با نوشتن مقاله‌ای دربارۀ نظریۀ احتمالات[۱] در ۱۷۸۵، شهرتی کسب کرد. سپس به فعالیت‌های سیاسی روی آورد و عضو برجستۀ مجلس قانون‌گذاری[۲] در انقلاب فرانسه شد. مخالفتش با افراط‌کاری‌های ژاکوبن[۳]ها سبب شد که او را به توطئه‌چینی متهم کنند. دوستش خانم ورنه[۴] او را مخفی کرد و این اختفا تا زمانی ادامه یافت که وی احساس کرد زندگی این بانو را به خطر انداخته است. دستگیر شد و در زندان، احتمالاً، خودکشی کرد. در ایام اختفا کتاب مشهورش با عنوانطرحی از تصویر تاریخی پیشرفت ذهن بشر[۵] (۱۷۹۵) را به رشتۀ تحریر درآورد. کندورسه بیش از هر نویسندۀ عصر روشنگری[۶] پیام‌آور ترقی بود. او با بیان شرایط تحقق پیشرفت بشری بر اهمیت آموزش، مبادلۀ آزاد اندیشه‌ها، حکومت جمهوری، اقتصاد هدایت‌شده، آزادی زنان، بر زبانی تأکید ورزید که در آن برای هر کلمه معنایی روشن وجود داشته باشد.