کری، قوم
کِری، قوم (Cree)
از اقوام سرخپوست امریکا، با جمعیتی نزدیک به ۸,۳۰۰ تن (۱۹۹۰) در امریکا و ۶۰ هزار تن در کانادا (۱۹۹۱). کریها در پهنۀ گستردهای در کانادا از بخش شمالی آلبرتا[۱] و سرزمینهای شمالغربی تا کِبِک[۲] پراکندهاند. در امریکا اکثریت کریها در حفاظتگاه راکی بویز[۳] در مونتانا[۴] زندگی میکنند. زبانشان به خانوادۀ زبانی آلگونکوئین[۵] تعلق دارد. کریها، که در قرن ۱۶ تا ۱۹ راهنمای صیادان بودند و خودشان جانوران را برای پژوهشگران و تاجران پوست خز شکار میکردند، توانستند سرزمین خود را تا حد زیادی به صورت محل جستوجوی خز درآوردند. کریها را میتوان به کریهای جنگلی یا مردابی و کریهای جلگهای تقسیم کرد. گروه نخست، عمدتاً از راه شکار خرس، گوزنهای موس[۶] و کاریبو[۷]، سگ آبی و خرگوشهای صحرایی امرار معاش میکردند. در دورههای پی در پی کمبود شکار، کار به قحطی و حتی آدمخواری میکشید. سازمان اجتماعی بر پایۀ دستههای خانوادگی مرتبط باهم استوار بود، اگرچه گروههای بزرگی برای جنگ با یکدیگر متحد میشدند؛ فرهنگ کری عمدتاً متأثر از وحشت جادوگران و احترام به تابوهای مختلف در مراسمی بود که در رابطه با ارواح جانوران شکاری پدید آمد. شمنها و جادوگران قدرت بزرگی میان کریها داشتند. کریهای جلگهای گاومیش (بوفالو) شکار میکردند و به دوازده دسته تقسیم میشدند.