ماده تاریک
(تغییرمسیر از Dark matter)
مادّۀ تاریک (dark matter)
براساس برخی از نظریه‌های جدید کیهان‌شناسی[۱]، مادۀ تشکیل‌دهندۀ ۹۰ تا ۹۹ درصد جرم عالم. این ماده تاکنون آشکارسازي نشده است. اگر وجود مادۀ تاریک مسلّم شود، بسیاری از اثرهای گرانشیِ توجیه نشده در حرکت کهکشان[۲]ها توجیه خواهد شد. نظریه‌های ساخت مادۀ تاریک مبتنی بر وجود ذرات اتمی[۳] ناشناخته (مادۀ تاریک سرد[۴]) یا نوترینوهای[۵] سریع (مادۀ تاریک داغ[۶])، یا آمیخته‌ای از هردوی آن‌هاست. در ۱۹۹۳، اخترشناسان بخشی از مادۀ تاریک را به‌صورت سیاره‌های سرگردان[۷]، کوتوله‌های قهوه‌ای[۸]، و احتمالاً ستاره‌هایی از گداز افتاده تشخیص دادند. این اجسام به ماچو (اجسام هاله‌ای پُرجرم و فشردۀ اختر فیزیکی)[۹] معروف‌اند و ممکن است تشکیل‌دهندۀ نیمی از مادۀ تاریک موجود در هالۀ[۱۰] راه شیری[۱۱] باشند.