چرخند

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Depression (Meteorology))

چَرخَند (depression)

 

چَرخَند

در هواشناسی، ناحیه‌ای با فشار جَوی نسبتاً پایین. در عرض‌های جغرافیایی میانی، چرخند هنگامی تشکیل می‌شود که هوای گرم و مرطوب نواحی استوایی با هوای سرد و خشک قطبی مخلوط و کران‌ها[۱] (جبهه‌ها[۲])ی گرم و سرد و هوای ناپایدار (ابرهای پست، نرمه‌باران[۳] رگبار[۴]، یا طوفان‌های شدید[۵]) پدید می‌آورد. هوای گرم، که چگالی کمتری دارد، بالا می‌رود و روی هوای سرد قرار می‌گیرد، به این ترتیب منطقه‌ای کم‌فشار روی زمین تشکیل می‌شود. در نیمکرۀ شمالی، هوا در خلاف جهت حرکت عقربه‌های ساعت، و در نیمکرۀ جنوبی در جهت عقربه‌های ساعت، به شکل مارپیچ به‌سوی مرکز این منطقه حرکت می‌کند. این امر بادهایی با نیروی تندباد پدید می‌آورد. چرخند گرایش دارد به سمت شرق حرکت کند و ممکن است چندین روز به فعالیت خود ادامه دهد. چرخند گود[۶]، چرخندی است که در آن فشار مرکز منطقه بسیار پایین‌تر از فشار اطراف است؛ این نوع چرخند بادهای بسیار نیرومندی ایجاد می‌کند. بادهای حاصل از چرخند کم‌عمق، نسبتاً ملایم‌اند. چرخندهای نیرومند در نواحی استوایی را توفند[۷]، چرخند استوایی[۸] یا تیفون[۹] می‌نامند که برای کشتی‌رانی بسیار خطرناک است. دیوباد (تورنادو)[۱۰] چرخندی بسیار شدید، تند و فروباری ناگهانی است که فقط چندصدمتر قطر دارد.


 


  1. boundaries
  2. fronts
  3. drizzle
  4. showers
  5. fierce storms
  6. deep depression
  7. hurricane
  8. tropical cyclone
  9. typhoon
  10. tornado