رژیم غذایی
رژیم غذایی (diet)
مقدار غذای روزانۀ جانور. همچنین به انتخاب غذای خاص و برنامۀ غذایی افراد خاص نیز اطلاق میشود. بیشتر جانوران نیازمند هفت نوع مادۀ غذایی در رژیم روزانهاند که شامل پروتئینها[۱]، کربوهیدراتها[۲]، چربیها[۳]، ویتامینها[۴]، مواد کانی[۵]، آب، و الیاف گیاهی[۶] است. به هر رژیم غذایی که در آن، همۀ این اجزا با نسبت درست در آن مصرف شوند، رژیم غذایی متوازن[۷] میگویند. مقدار و نسبت مواد لازم برای انواع جانوران، بسته به اندازه، سن، و شیوۀ زندگی جانور، متفاوت است. دستگاه گوارش[۸] جانوران برای برطرفکردن نیازهای خاص آنها تکامل یافته است. همچنین، جانوران برای مصرف مواد غذایی محیط زیستشان سازگار شدهاند. ضرورت یافتن و عملآوری رژیم غذایی مناسب در تکامل جانور مسئلهای اساسی است. علم تغذیه[۹] دانش غذاخوردن فرد یا گروهی از افراد است و متخصصین تغذیه در این دانش تخصص دارند. نیازهای غذایی جانور در طول زندگی، بسته به این که در حال رشد، تولیدمثل (زادآوری)، بسیار فعال یا رو به مرگ باشد، متفاوت است. ممکن است جانور کربوهیدراتهای بیشتری برای کسب انرژی اضافی، یا مواد کانی بیشتری برای طی دوران رشد نیاز داشته باشد. رژیم غذایی کافی برای انسان عبارت است از موادی که نیازهای تغذیهای روزانۀ بدن و انرژی کافی برای رفع نیاز به انرژی متناسب با فعالیتهایش را فراهم کند. میانگین نیاز روزانۀ لازم برای مردان ۲۵۰۰ کالری است که بسته به سن، شغل، و وزن فرد تغییر میکند. زنان در مقایسه با مردان نیاز به کالری کمتری دارند. نیازهای انرژی کودکان فعال به موازات افزایش سن افزایش مییابد و در اواخر دورۀ نوجوانی به اوج میرسد. حدود ۴۵۰میلیوننفر در جهان، عمدتاً در نواحی دچار قحطی، فقر، و جهان سوم، با کمتر از ۱۵۰۰ کالری در روز زندگی میکنند. میانگین مصرف روزانۀ غذا در کشورهای توسعهیافته حدود ۳۳۰۰ کالری است. رابطۀ تنگاتنگ بین سلامت و غذا از قدیم شناخته شده است و رژیم غذایی متوازن برای عملکرد عالی بدن ضروری است. عوامل بسیار، ازجمله سن، جنس، شغل، و شیوۀ زندگی، نیاز به انرژی فرد را تعیین میکنند و از اینرو، برقراری رژیم غذایی درستی که با نیازهای فرد تناسب داشته باشد، مهم است. علاوهبر هیدراتهای کربن انرژیزا، بدن نیازهای غذایی متعدد دیگری نیز دارد و بنابراین منظور از تأکید بر رژیم غذایی سالم و متوازن رفع نیاز کالری بدن نیست، بلکه منظور وجود همۀ مواد لازم به اندازۀ کافی و به نسبت متناسب است. هر فرد برای ساخت و نگهداری بافتها و تنظیم اعمال بدن به مواد معدنی، پروتئینها، ویتامینها، و چربیهای معینی نیازمند است. رژیم غذایی فاقد هر یک از این عناصر غذایی به بیماریهای خاصی منجر میشود.