گابون
| گابون | |
|---|---|
| نام فارسی | گابون |
| نام لاتین | Gabon |
| نظام سیاسی | جمهوری چندحزبی با دو مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۱,۵۰۵,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای غربی |
| پایتخت | لیبرویل |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۵.۶ |
| رشد سالانه (درصد) | ۱.۶ |
| شهرهای اصلی | لیبرویل، ماکوکو، پور ژانتی، اویم، فرانسویل، کولاموتو |
| زبان | فرانسوی |
| دین | مسیحیت |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۲۶۷,۶۶۷ |
گابون (Gabon)
موقعیت. کشور گابون در افریقای غربی قرار دارد و از شمال به گینۀ استوایی و کامرون، از شرق و جنوب به کنگو برازاویل، و از غرب به اقیانوس اطلس محدود می‌شود. گابون ۲۶۷,۶۶۷ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر لیبرویل[۱] است.
سیمای طبیعی. جمهوری گابون که خط استوا از میان آن می‌گذرد و در بخش استوایی افریقا واقع است، از جلگۀ ساحلی ناهموار و ارتفاعات نه چندان بلند داخلی تشکیل شده است. رودخانۀ اوگوئه[۲] که از کشور کنگو سرچشمه می‌گیرد، از میان دره‌های ژرفی که نخست به‌سوی شمال غربی و سپس به‌طرف غرب متوجه است می‌گذرد و با دلتای پهناوری که بخش وسیعی از جلگۀ ساحلی را تشکیل داده است، به اقیانوس اطلس می‌ریزد. اراضی واقع در جنوب رودخانۀ مزبور در مقایسه با اراضی شمال آن مرتفع‌تر است و بلندترین نقطۀ کشور، کوه ایبونجی[۳]، با ارتفاع ۱,۵۷۵ متر در همین قسمت جای دارد. ریزابه‌های متعدد رود اوگوئه به یاری سدهای چندی که بر روی آن‌ها بسته شده است گابون را مشروب میکنند. این کشور جزو پرآب‌ترین و در ضمن کم‌جمعیت‌ترین، نواحی جهان است و برخی از شهرهای مهم آن عبارت‌اند از لیبرویل، ماکوکو[۴]، پور ژانتی[۵]، اویم[۶]، فرانسویل[۷]، و کولاموتو[۸]. اقلیم گابون بسیار گرم و مرطوب است و بارندگی‌های آن، که اغلب با ریزش‌های شدید همراه است، از مهر تا اردیبهشت به درازا می‌کشد. میانگین بارندگی سالانۀ این سرزمین در نواحی ساحلی ۲,۵۱۰ میلی‌متر و میانگین دمای آن از ۲۴ تا ۲۷ درجۀ سانتی‌گراد متغیر است. بیشتر اراضی گابون پوشیده از جنگل‌های انبوه است و حیات وحش بسیار متنوع و جالبی دارد.
اقتصاد. کشاورزی در زندگی روزانۀ مردم این کشور و تأمین نیازهای حیاتی آنان نقش ارزنده‌ای دارد. قهوه، کاکائو، و روغن نخل از فرآورده‌های صادراتی آن است و کاساو (مانیوک) غذای اصلی مردم گابون را تشکیل می‌دهد. کشور مذکور از نظر منابع زیرزمینی نسبتاً غنی است؛ جلگۀ ساحلی و نیز بستر آب‌های ساحلی آن از منابع مهمی چون نفت، اورانیوم، و منگنز انباشته است و نفت تصفیه‌شده و الوارهای تقطیرشده از اقلام مهم صادراتی آن به‌شمار می‌روند. نیروی برقابی[۹] حاصل از سدهای متعددی که بر روی رودخانه‌ها بسته شده است، برق مورد نیاز کشور را تأمین می‌کند.
حکومت و سیاست. حکومت گابون جمهوری چندحزبی با دو مجلس قانون‌گذاری است. مجلس ملی این کشور از ۱۲۰ نماینده و مجلس سنای آن از ۹۱ عضو تشکیل شده است که مردم آنان را برای مدت پنج سال انتخاب میکنند. رئیس‌جمهور و معاون او برای هفت سال که به دفعات قابل تکرار است برگزیده می‌شوند و رهبر حزب اکثریت سمت نخست‌وزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت گابون حدود ۱,۵۰۵,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۵.۶ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۱.۶ درصد است. حدود ۷۶ درصد از جمعیت آن را اقوام مختلف گابونی تشکیل می‌‌دهند و ۹۶ درصد آنان مسیحی‌اند و به زبان فرانسوی گفت‌وگو میکنند. ۷۳ درصد از مردم گابون شهرنشین‌اند و میانگین امید به زندگی آنان ۵۶ سال است و ۶۵ درصدشان باسوادند. سرزمین گابون از زمان‌های دور مسکونی بوده و آثاری که در جنگل‌های این کشور به دست آمده گواه این گفتار است. پرتغالی‌ها در ۱۴۷۲م به گابون وارد شدند و اقوام بانتو[۱۰] و فانگ[۱۱] در قرن ۱۷ در این سرزمین سکونت گزیدند. انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها در اواسط قرن ۱۹ ماندگاه[۱۲]هایی در جلگه‌های ساحلی گابون تأسیس کردند و به تجارت برده و عاج فیل پرداختند. فرانسه در ۱۸۴۹ بندر لیبرویل را برای اسکان بردگان آزادشدۀ خود تأسیس کرد و کنگرۀ برلین در ۱۸۸۵ مالکیت فرانسه را بر گابون به رسمیت شناخت و بدین‌سان گابون به یکی از سرزمین‌های استوایی فرانسه در افریقا مبدل شد. این کشور در ۱۹۵۸ خودگردانی داخلی یافت و در ۱۷ اوت ۱۹۶۰ به استقلال کامل رسید.