پانتومیم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Pantomime)

پانْتومیم (pantomime)

پانْتوميم
پانْتوميم

(یا: لال‌بازی) نوعی هنر نمایشی غیرکلامی که با حالات صورت و حرکات بدن به‌اجرا درمی‌آید. پانتومیم یا میم همواره در تئاتر اجرا می‌شود. در تئاترهای در فضای باز یونان[۱] و روم[۲] باستان، جایی که تماشاچیان راحت‌تر می‌توانستند ببینند تا بشنوند، میم عنصری مهم در بازیگری بوده است. در یونان قدیم، میم کمدی واقع‌گرایانه ناشیانه‌ای توأم با گفتگوی نمایشی (دیالوگ) و ادا و حرکات مبالغه‌آمیز بود. پانتومیموس[۳] روم، بازیگری بود که با حرکاتی مشخص و موجز و صورتک‌هایی که به چهره می‌زد، همراه با موسیقی و خواندن گروه کُر شخصیتی خاص را به‌نمایش می‌گذاشت. پانتومیم از عناصر مهم کمدیا دلّارته[۴] است، کمدی بداهه که از قرن ۱۶ در ایتالیا سر برآورد و در سراسر اروپا گسترش یافت.

این گونه نمایشی در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ در فرانسه و انگلستان به‌صورت بخش جنبی کمدیا دلّارته ادامه یافت که ماجراهای آرلکن[۵] را به‌ تصویر می‌کشید. در قرن ۱۸ جان ریچ[۶]، بازیگر شاخص نقش آرلکن، این نوع نمایش را در جشن میلاد مسیح (کریسمس) رواج داد تا به‌تدریج گسترده‌تر و مهم‌تر از آرلکن شد. به‌ویژه در ابتدای قرن ۱۹ با بازی جوزف گریمالدی[۷] که حرکات آکروباتیک را به آن افزود. ژان گاسپار دبورا[۸]، پانتومیم را به هنری والا ارتقا داد و مارسل مارسو[۹] و ژان لوئی بارو[۱۰] آن را در فرانسه ادامه دادند. بازیگران فیلم‌های صامت قرن ۲۰ همچون چارلی چاپلین[۱۱] و باستر کیتون[۱۲] روند داستان را کاملاً با تکیه بر میم اجرا می‌کردند.

اصطلاح پانتومیم را برای لال‌بازی‌های رومی، که آن‌ها را بازیگری با صورتک اجرا می‌کرد، باله‌های قرن ۱۸ حاوی درون‌مایه‌های اسطوره‌ای، و در قرن ۱۹، برای نمایش‌های پیِروی صامت، که میم مدرن از دل آن پدید آمد، نیز به‌کار می‌بردند.


 

  1. Greece
  2. Rome
  3. pantomimus
  4. commedia dell’arte
  5. Harlequin
  6. John Rich
  7. Joseph Grimaldi
  8. Jean Gaspard Deburau
  9. Marcel Marceau
  10. Jean Louis Barrault
  11. Charlie Chaplin
  12. Buster Keaton