ریشلیو، آرمان ژان دو پلسی دو (۱۵۸۵ـ۱۶۴۲)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Richelieu, Armand Jean du Plessis de)

ریشِلیو، آرْمان ژان دو پلسی دو (۱۵۸۵ـ۱۶۴۲)(Richelieu, Armand Jean du Plessis de)

ريشِليو، آرْمان ژان دو پلسي دو

کاردینال و سیاستمدار فرانسوی و وزیر اعظم فرانسه از ۱۶۲۴. با هدف ایجاد حکومت استبدادی مطلقه، مخالفت اشراف را با بی‌رحمی سرکوب کرد و قدرت سیاسی هوگنوها[۱] را درهم شکست، اما آن‌ها را از نظر دینی آزاد گذاشت. در عرصۀ سیاست خارجی نیز به‌منظور برقراری سلطۀ فرانسویان بر اروپا درصدد شکستن قدرت هاپسبورگ‌ها[۲] در اتریش برآمد؛ از این‌رو، از گوستاو آدولف[۳]، پادشاه سوئد، و امیران پروتستانِ[۴] آلمان دربرابر اتریش حمایت و فرانسه را درگیر جنگ سی‌ساله[۵] کرد (۱۶۳۵). ریشلیو در خانواده‌ای اشرافی در پاریس زاده شد. به کلیسا راه یافت و اسقف لوسون[۶] (۱۶۰۶)، کاردینال (۱۶۲۲)، و با حمایت ماری دو مدیسی[۷]، وزیر اعظم لوئی سیزدهم شد (۱۶۲۴) و تا پایان عمر، در این سمت باقی ماند. پدر روحانی ژوزف[۸]، ملقب به امینانس گری[۹] (عالیجناب خاکستری یا خاکستری‌پوش)، منشی و محرم اسرار او بود. اصطلاح فرانسوی èminence gris به فرد بانفوذی اطلاق می‌شود که دیده نمی‌شود و در پشت پرده تمام قدرت‌ها را به‌دست دارد. این اصطلاح در سال‌های اخیر به فارسی «عالیجناب خاکستری» ترجمه شده و براساس آن اصطلاحات دیگری همچون «عالیجناب سرخ‌پوش» ساخته شده که البته به جز در زبان فارسی در هیچ زبان دیگری به‌کار نرفته است.

 


  1. Huguenots
  2. Habsburgs
  3. Gustavus Adolphus
  4. Protestant
  5. Thirty Years’ War
  6. Luçon
  7. Marie de’ Medici
  8. Père Joseph
  9. Grey Eminence