تیوفراستوس
تِئوفِراسْتوس (ح ۳۷۲ـ۲۸۷پ‌م)(Theophrastus)
| تیوفراستوس Theophrastus | |
|---|---|
| زادروز |
ارسوس، واقع در جزیره لسبوس ح ۳۷۲پ م |
| درگذشت | ۲۸۷پ م |
| ملیت | یونانی |
| شغل و تخصص اصلی | فیلسوف |
| شغل و تخصص های دیگر | گیاه شناس |
| آثار | تاریخ گیاهان؛ درباره آتش؛ خصلت ها |
| گروه مقاله | فلسفه، منطق و کلام |
فیلسوف و گیاه‌شناس یونانی، متولد اِرِسوس[۱]، واقع در جزیرۀ لِسبوس[۲]. در آتن نزد ارسطو درس خواند و شاگرد وفادار او شد. هنگامی که ارسطو در ۳۲۳پ‌م در خالکیس[۳] کنج عزلت گزید، تئوفراستوس در مقام رئیس مدرسۀ مشّاییان[۴]، در لوکایون (لیسه)[۵]، جانشین ارسطو شد. تئوفراستوس ۳۵ سال در لوکایون تدریس کرد، و مدرسه در این مدت از توفیق عظیمی برخوردار بود؛ در دوره‌ای، مدرسه ۲هزار شاگرد داشت. تئوفراستوس دربارۀ منطق، شعر، مابعدالطبیعه و هر حوزۀ تحقیق دیگری که در زمانه‌اش وجود داشت مطالبی نوشت؛ اما بسیاری از رساله‌هایش ناپدید شده‌اند. او برای ترویج علم نیز تلاش بسیار کرد. در کتاب‌های او با عناوین تاریخ گیاهان[۶] و سبب‌شناسی گیاهان[۷]، نخستین شیوۀ جامع و دقیقِ پرداختن به علم گیاه‌شناسی عرضه شده است. این آثار در سراسر قرون وسطا به‌صورت دقیق‌ترین و قاطع‌ترین آثار در این رشته باقی ماند. آثار دیگرش عبارت‌اند از: بخش‌هایی از تاریخ طبیعیات[۸]؛ نُه رسالۀ علمی، ازجمله دربارۀ سنگ‌ها[۹]، دربارۀ آتش[۱۰] و دربارۀ بادها[۱۱]؛ و کتابی حاوی ۳۰ شرح اخلاقی به‌نام خصلت‌ها[۱۲] که در هریک از آن‌ها شخصیتی از نوعی معیّن ـ از قبیل آدم پرحرف، آدم خسیس و آدم خودستا ـ به اختصار توصیف شده است. بسیاری از نویسندگان قرن‌های ۱۷ و ۱۸، به‌ویژه ژان دو لا برویِر[۱۳]، مقاله‌نویس فرانسوی و سِر توماس اُوِربری[۱۴] و ساموئل باتلر[۱۵]، نویسندگان انگلیسی، سبک و سیاق طبقه‌بندی خصلت‌ها را سرمشق کار خود قرار داده‌اند.
