بوش، وانوار (۱۸۹۰ـ۱۹۷۴)
بوش، وانِوار (۱۸۹۰ـ۱۹۷۴)(Bush, Vannevar)
دانشمند و مهندس امریکایی برق. در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰، چندین رایانه مکانیکی و مکانیکی‌ـ‌الکتریکی آنالوگ ساخت که در حل معادلات دیفرانسیل بسیار کارآمد بودند. کنتور استاندارد برق[۱] براساس یکی از طرح‌های او ساخته شد. در اِوِرِت[۲]، واقع در ماساچوست[۳]، زاده شد و در دانشکدۀ تافتس[۴] و مؤسسۀ فناوری ماساچوست (اِم‌آی‌تی)[۵] درس خواند. از ۱۹۳۲، در آن‌جا مناصب عالی داشت. طی جنگ جهانی اول، در زمینۀ ساخت دستگاهی مغناطیسی برای ردیابی زیردریایی‌ها کار می‌کرد. طی جنگ جهانی دوم، در مقام مشاور علمی رئیس‌جمهور فرانکلین روزولت[۶]، یکی از پایه‌گذاران پروژۀ ساخت بمب اتمی بود. پس از جنگ، در زمینۀ تأسیس و ادارۀ دفتر توسعۀ و پژوهش علمی[۷] و جایگزین آن، شورای تحقیق و توسعه[۸]، مشارکت کرد. بوش در حدود ۱۹۲۵، اقدام به ساخت دستگاهی کرد که آن را دستگاه محاسبۀ حاصل‌ضرب[۹] نامید. این دستگاه نوعی میله‌بندی[۱۰] داشت که حاصل‌ضرب دو تابع جبری را محاسبه، و به‌صورت مکانیکی نمایش می‌داد. همچنین، کنتور وات ـ ساعت[۱۱]، اولین کنتور برق، را ساخت که انتگرال حاصل‌ضرب جریان و ولتاژ برق را محاسبه می‌کرد. هر گاه جریان[۱۲] و ولتاژ[۱۳] برق را دو معادلۀ جبری درنظر بگیریم، دستگاه بوش انتگرال‌های دخیل در حل معادلات دیفرانسیل را حل می‌کرد. دستگاه محاسبۀ حاصل‌ضرب فقط معادلات دیفرانسیل مرتبۀ اول را حل می‌کرد. بوش برای ساختن دستگاهی که معادلات دیفرانسیل مرتبۀ دوم را نیز حل کند، یکی از کنتورهای وات ـ ساعت را با وسیله‌ای مکانیکی، با نام انتگرال‌گیر[۱۴] کلوین[۱۵] تلفیق کرد. در ۱۹۳۰، بوش ساخت ماشینی با نام تحلیلگر دیفرانسیل را آغاز کرد که تقریباً همۀ اجزای آن مکانیکی بود. این ماشین شش انتگرال‌گیر، سه جدول ورودی و یک جدول خروجی داشت که جوابِ نموداریِ معادله را نشان می‌داد. این ماشین قادر بود با هجده متغیر مستقل کار کند و یکی از مهم‌ترین ماشین‌های محاسبه‌گر الکترونیکی آنالوگ اولیه به حساب می‌آید. بوش چندین تحلیلگر نیز برای حل مسئله‌های خاص طراحی کرد. تحلیلگر بزرگ دیگری هم طراحی کرد که بسیاری از عملیات آن برقی بود و ورودی را روی نوار دریافت می‌کرد؛ درنتیجه، زمان طرح مسئله را از چند روز به چند دقیقه کاهش داد. از اختراعات دیگر بوش ماشین رمزگشایی بود که در زمینۀ کشف رمزهای ژاپنی‌ها طی جنگ جهانی دوم نقش مهمی داشت.