نمایش مبدأ برای امان الله خان افغان


اَمان‌الله‌ خان افغان (۱۲۷۱ـ ایتالیا ۱۳۳۹ش)<br>
[[پرونده: 11495100-1.jpg | بندانگشتی|اَمان‌الله‌ خان افغان]][[پرونده: 11495100-2.jpg | بندانگشتی|اَمان‌الله‌ خان افغان]][[پرونده: 11495100.jpg | بندانگشتی|اَمان‌الله‌ خان افغان]]
{{جعبه زندگینامه
|عنوان =امان الله خان افغان
|نام =
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=۱۲۷۱ش
|تاریخ مرگ=ایتالیا ۱۳۳۹ش
|دوره زندگی=
|ملیت=افغانستانی 
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =فرمانروا
|شغل و تخصص های دیگر=
|سبک =
|مکتب =
|سمت =حک: ۱۲۹۷ـ۱۳۰۸ش
|جوایز و افتخارات =جنگیدن با قشون انگلیسی هند، اعلام سلطنت مشروطه ، انجام اصلاحات، تاسیس مدارس 
|آثار =
|خویشاوندان سرشناس =امیر حبیب الله خان (پدر)
|گروه مقاله =تاریخ جهان
|دوره =
|فعالیت های مهم = 
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}<p>پادشاه تجددخواه‌ افغانستان‌ (حک:۱۲۹۷ـ۱۳۰۸ش)‌،‌ فرزند امیر حبیب‌الله‌‌خان‌. پس‌ از این‌که‌ در ۱۲۹۷ش پدرش‌ به‌قتل‌ رسید، از اهالی‌ کابل‌ برای‌ خود بیعت‌ گرفت‌ و با مساعدت‌ مردم‌ و عده‌ای‌ از بزرگان‌، دست‌ عمویش‌ را از امارت‌ کوتاه‌ کرد و در ۱۲۹۸ش با قشون‌ انگلیسی‌ هند جنگید. این‌ جنگ‌ که‌ به‌ «جنگ‌ استقلال‌» و سومین‌ جنگ‌ افغانستان‌ با انگلستان‌ معروف‌ شد، به‌ پیمان‌ راولپندی‌ (۱۲۹۸ش) انجامید که‌ به‌موجب‌ آن‌ انگلستان‌ ظاهراً از امتیازات‌ خود در افغانستان‌ چشم‌ پوشید و آن‌ کشور استقلال‌ یافت‌. امان‌الله‌‌خان‌ در ۱۳۰۰ش پیمانی‌ با دولت‌ شوروی‌ بست‌ و امتیاز خط‌ تلگرافی‌ کوشک‌ هرات‌، قندهار، و کابل‌ را به‌ آن‌ کشور داد و در ۱۳۰۵ش سلطنت‌ مشروطه‌ اعلام‌ کرد و خود را شاه‌ خواند. سپس‌ به اروپا سفر کرد و در ۱۳۰۷ش‌ از راه‌ ایران‌ به‌ افغانستان‌ بازگشت‌ و دست‌ به اصلاحاتی‌ زد و مدارس‌ بسیاری‌ در کابل‌ و مناطق‌ دیگر مملکت‌ تأسیس‌ و متخصصانی‌ از خارج‌ استخدام‌ کرد و در کابل‌ مدارس‌ عالی‌ دیگری‌ زیرنظر معلمان‌ فرانسوی‌ و آلمانی‌ بنیاد نهاد و دانشجویانی به‌ خارج‌ کشور اعزام کرد‌. به‌ آموزش‌ زنان‌ پرداخت‌ و مدرسه‌ای‌ به‌نام‌ مکتب‌ مستورات‌ در کابل‌ دایر کرد و گروهی‌ از دوشیزگان‌ را برای‌ تحصیلات‌ عالی‌ به‌ ترکیه‌ فرستاد و کشف‌ حجاب‌ زنان‌ را در آن‌ کشور اجرا کرد. در ۱۳۰۷ش، بسیاری‌ از طبقات‌ و گروه‌های‌ اجتماعی، در رأس‌ آن‌ها علما و روحانیون، از اقدامات‌ او به‌ خشم‌ آمدند، برضد او شوریدند. در ۱۳۰۸ش، یکی‌ از رهبران‌ شورشی‌ به‌ نام‌ حبیب‌الله‌‌خان، معروف‌ به‌ بچه‌ سقا، کابل‌ را گرفت‌ و امان‌الله‌‌خان‌ مجبور به‌ استعفا شد و کشور را ترک‌ کرد و به‌ ایتالیا رفت‌.</p>
<br><!--11495100-->
[[رده:تاریخ جهان]]
[[رده:سایر کشورها و حکومت های آسیایی]]