کاتالونیا، ناحیه خودمختار
| کاتالونیا، ناحیه خودمختار | |
|---|---|
| کشور | اسپانیا |
| نام فارسی | کاتالونیا |
| نام لاتین | Cataluña |
| جمعیت | 8,005,784 نفر (2023) |
| موقعیت | شمال شرقی اسپانیا |
| مرکز | شهر بارسلونا |
| مساحت | 32,113 کیلومتر مربع |
| رودهای استان | رودهای سِگرِه، لیوورگات (یوورگات) و تِر |
| اقلیم | کوهستانی |
| تولیدات و صنایع مهم | کشت زیتون، انگور، حبوبات، و فندق، و پرورش دام |
کاتالونیا، ناحیۀ خودمختار (Cataluña)
(یا: کاتالان کاتالونیا[۱]) ناحیه[۲]ای خودمختار در شمال شرقی اسپانیا[۳]، با 32,113 کیلومتر مربع مساحت و 8,005,784 نفر جمعیت (2023). شامل استان‌های بارسلون، خرونا[۴]، لیدا[۵] (لریدا[۶] ي سابق) و تاراگونا[۷] است. زیتون، انگور، حبوبات، و فندق در این ناحیه کشت می‌شود و پرورش دام نیز نسبتاً رایج است. کاتالونیا ناحیۀ مهم صنعتی اسپانیا است. صنعت آن ابتدا بر نساجی استوار بود، اما اکنون دارای صنایع علوم مهندسی، تولید مواد شیمیایی، کاغذ و چاپ و بسیاری از خدمات دیگر است. مرکز آن بارسلونا است. کاتالونیای شمالی[۸] کوهستانی است و حوضۀ[۹] اِبرو[۱۰] در جنوب از بین کوه‌های کاسْتِلیون[۱۱] می‌گذرد. رودهای سِگرِه[۱۲]، لیوورگات (یوورگات)[۱۳] و تِر[۱۴] نیز در این ناحیه جریان دارند. خاک آن حاصل‌خیز و ارتفاعاتش پوشیده از جنگل است، اما بخش داخلی آن هوایی خشک دارد. تفریحگاه‌های توریستی در امتداد کوسْتا بِراوا[۱۵] ساخته شده‌اند. کاتالونیا از نخستین نواحی اسپانیا بود که به‌تصرّف رومی‌ها درآمد و ویزیگوت‌ها[۱۶] در قرن ۵م آن را اشغال کردند. در قرن ۸م یک کاونتی (بخش)[۱۷] مستقلی در بارسلونا شکل گرفت، اما در ۱۱۳۷م با آراگون متحد شد و در ۱۴۷۹م این دو با کاستیل[۱۸] ادغام شدند. سنت استقلال‌طلبی در این ناحیه از دیرباز پابرجاست. کاتالونیا از ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۹ خودمختار بود، اما در جنگ داخلی اسپانیا[۱۹] از امتیازهای خود برای حمایت از آرمان جمهوری‌خواهی محروم شد. خودمختاری و استفادۀ رسمی از زبان کاتالان[۲۰] در ۱۹۸۰ بار دیگر احیا شد.