آتش سوزی طبیعی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲: خط ۲:
آتش‌سوزی طبیعی (natural fire)
آتش‌سوزی طبیعی (natural fire)


[[File:10036200.jpg|thumb|آتش‌سوزي طبيعي]]
[[File:10036200.jpg|thumb|آتش‌سوزی طبیعی]]


حریق یا آتش‌سوزی طبیعی پدیده‌ای است که درطی میلیون‌ها سال در اکوسیستم‌های خشک به‌وقوع پیوسته است. حریق در محیط خشک و هنگامی‌که سوخت کافی (مادۀ آلی)، یک منبع جرقه، و اکسیژن کافی وجود داشته باشد، به‌کرات اتفاق می‌افتد. دو علت جرقه عبارت است: از آذرخش (سالانه بیش از ۳میلیارد آذرخش می‌زند) و انسان. سه نوع اساسی حریق وجود دارد. آتش‌های زمینی که در رو یا در زیر سطح زمین می‌سوزد. این آتش‌ها بسیار مخرّب‌اند و می‌تواند اجتماعاتی زیستی را چنان ویران کند که بازیابی و احیای آن قرن‌ها به درازا بکشد. آتش‌های سرشاخه اشکوب یا تاج‌پوشۀ درختان را می‌سوزاند و می‌تواند بسی شدید باشد. این نوع حریق غالباً درختان بالغ را ازبین می‌برد و، در این روند، برای رویش و رشد گیاهچه‌ها و نهال‌بذرها فواصلی به‌وجود می‌آورد. حریق‌های سطحی سوخت‌های ظریف (برگ‌های سوزنی کاج، علف‌ها) را می‌سوزاند و به‌سرعت به خاکستر تبدیل می‌شود، و آتش‌های سرد (۳۰۰ درجۀ سانتی‌گراد)، و سریع‌الانتقال را تولید می‌کند. این نوع حریق، نهال‌بذرها و نهال‌ها را ازبین می‌برد، اما به درختان بالغ معمولاً آسیب بسیاری نمی‌رساند. درست در چند سانتی‌متر زیر سطح خاک، دما ممکن است دَه تا پانزده درجۀ سانتی‌گراد بیشتر از حدّ متعارف بشود، از این رو دانه‌ها یا اجزای تولید مثل گیاهان در زیر این عمق محفوظ می‌ماند. سازگاری گیاهان با محیط‌های مستعد آتشگیری شامل تشکیل پوست مقاوم دربرابر آتش و انباشتن دانه‌ها در زیرزمین می‌شود. در برخی گیاهان وابستگی به آتش تکوین می‌یابد و دانه‌هایشان رها نمی‌شوند یا جوانه نمی‌زنند مگر این‌که آتش آن را تحریک کند و برانگیزاند. در برخی گیاهان قابلیت اشتعال پرورده شده است. همان‌گونه که حیوانات، اغلب در هنگام وقوع حریق می‌گریزند، به‌سوی آب می‌روند یا نقب می‌زنند. امروزه گرایش در زیستگاه‌های مستعد حریق این است که مانع از وقوع برخی حریق‌های طبیعی نشوند یا از حریق‌های تجویزی و مقرر شده بهره گیرند؛ در هر دو مورد از تشکیل سوخت برای آتش‌سوزی‌های بعدی کاسته می‌شود. اما، موضوع‌ها و مسائل دشواری در پیرامون بهره‌گیری از حریق در چشم‌اندازهایی وجود دارد، که به دست آدمی، دستخوش تحول و دگرگونی شده است.
حریق یا آتش‌سوزی طبیعی پدیده‌ای است که درطی میلیون‌ها سال در [[اکوسیستم|اکوسیستم‌]]<nowiki/>های خشک به‌وقوع پیوسته است. حریق در محیط خشک و هنگامی‌که سوخت کافی (مادۀ آلی)، یک منبع جرقه، و [[اکسیژن]] کافی وجود داشته باشد، به کرات اتفاق می‌افتد. دو علت جرقه عبارت است: از [[آذرخش]] (سالانه بیش از ۳میلیارد آذرخش می‌زند) و انسان. سه نوع اساسی حریق وجود دارد. آتش‌های زمینی که در رو یا در زیر سطح زمین می‌سوزد. این آتش‌ها بسیار مخرّب‌اند و می‌تواند اجتماعاتی زیستی را چنان ویران کند که بازیابی و احیای آن قرن‌ها به درازا بکشد. آتش‌های سرشاخه اشکوب یا تاج‌پوشۀ درختان را می‌سوزاند و می‌تواند بسی شدید باشد. این نوع حریق غالباً درختان بالغ را ازبین می‌برد و، در این روند، برای رویش و رشد گیاهچه‌ها و نهال‌بذرها فواصلی به‌وجود می‌آورد. حریق‌های سطحی سوخت‌های ظریف (برگ‌های سوزنی [[کاج]]، علف‌ها) را می‌سوزاند و به‌سرعت به خاکستر تبدیل می‌شود، و آتش‌های سرد (۳۰۰ درجۀ سانتی‌گراد)، و سریع‌الانتقال را تولید می‌کند. این نوع حریق، نهال‌بذرها و نهال‌ها را ازبین می‌برد، اما به درختان بالغ معمولاً آسیب بسیاری نمی‌رساند. درست در چند سانتی‌متر زیر سطح خاک، دما ممکن است دَه تا پانزده درجۀ سانتی‌گراد بیشتر از حدّ متعارف بشود، از این رو دانه‌ها یا اجزای تولید مثل گیاهان در زیر این عمق محفوظ می‌ماند. سازگاری گیاهان با محیط‌های مستعد آتشگیری شامل تشکیل پوست مقاوم دربرابر آتش و انباشتن دانه‌ها در زیرزمین می‌شود. در برخی گیاهان وابستگی به آتش تکوین می‌یابد و دانه‌هایشان رها نمی‌شوند یا جوانه نمی‌زنند مگر این‌که آتش آن را تحریک کند و برانگیزاند. در برخی گیاهان قابلیت اشتعال پرورده شده است. همان‌گونه که حیوانات، اغلب در هنگام وقوع حریق می‌گریزند، به‌سوی آب می‌روند یا نقب می‌زنند. امروزه گرایش در زیستگاه‌های مستعد حریق این است که مانع از وقوع برخی حریق‌های طبیعی نشوند یا از حریق‌های تجویزی و مقرر شده بهره گیرند؛ در هر دو مورد از تشکیل سوخت برای آتش‌سوزی‌های بعدی کاسته می‌شود. اما، موضوع‌ها و مسائل دشواری در پیرامون بهره‌گیری از حریق در چشم‌اندازهایی وجود دارد، که به دست آدمی، دستخوش تحول و دگرگونی شده است.


&nbsp;
&nbsp;


[[Category:زمین شناسی]] [[Category:پدیده ها و فرآیندهای زمین شناسی]]
[[Category:زمین شناسی]] [[Category:پدیده ها و فرآیندهای زمین شناسی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۸

آتش‌سوزی طبیعی (natural fire)

آتش‌سوزی طبیعی

حریق یا آتش‌سوزی طبیعی پدیده‌ای است که درطی میلیون‌ها سال در اکوسیستم‌های خشک به‌وقوع پیوسته است. حریق در محیط خشک و هنگامی‌که سوخت کافی (مادۀ آلی)، یک منبع جرقه، و اکسیژن کافی وجود داشته باشد، به کرات اتفاق می‌افتد. دو علت جرقه عبارت است: از آذرخش (سالانه بیش از ۳میلیارد آذرخش می‌زند) و انسان. سه نوع اساسی حریق وجود دارد. آتش‌های زمینی که در رو یا در زیر سطح زمین می‌سوزد. این آتش‌ها بسیار مخرّب‌اند و می‌تواند اجتماعاتی زیستی را چنان ویران کند که بازیابی و احیای آن قرن‌ها به درازا بکشد. آتش‌های سرشاخه اشکوب یا تاج‌پوشۀ درختان را می‌سوزاند و می‌تواند بسی شدید باشد. این نوع حریق غالباً درختان بالغ را ازبین می‌برد و، در این روند، برای رویش و رشد گیاهچه‌ها و نهال‌بذرها فواصلی به‌وجود می‌آورد. حریق‌های سطحی سوخت‌های ظریف (برگ‌های سوزنی کاج، علف‌ها) را می‌سوزاند و به‌سرعت به خاکستر تبدیل می‌شود، و آتش‌های سرد (۳۰۰ درجۀ سانتی‌گراد)، و سریع‌الانتقال را تولید می‌کند. این نوع حریق، نهال‌بذرها و نهال‌ها را ازبین می‌برد، اما به درختان بالغ معمولاً آسیب بسیاری نمی‌رساند. درست در چند سانتی‌متر زیر سطح خاک، دما ممکن است دَه تا پانزده درجۀ سانتی‌گراد بیشتر از حدّ متعارف بشود، از این رو دانه‌ها یا اجزای تولید مثل گیاهان در زیر این عمق محفوظ می‌ماند. سازگاری گیاهان با محیط‌های مستعد آتشگیری شامل تشکیل پوست مقاوم دربرابر آتش و انباشتن دانه‌ها در زیرزمین می‌شود. در برخی گیاهان وابستگی به آتش تکوین می‌یابد و دانه‌هایشان رها نمی‌شوند یا جوانه نمی‌زنند مگر این‌که آتش آن را تحریک کند و برانگیزاند. در برخی گیاهان قابلیت اشتعال پرورده شده است. همان‌گونه که حیوانات، اغلب در هنگام وقوع حریق می‌گریزند، به‌سوی آب می‌روند یا نقب می‌زنند. امروزه گرایش در زیستگاه‌های مستعد حریق این است که مانع از وقوع برخی حریق‌های طبیعی نشوند یا از حریق‌های تجویزی و مقرر شده بهره گیرند؛ در هر دو مورد از تشکیل سوخت برای آتش‌سوزی‌های بعدی کاسته می‌شود. اما، موضوع‌ها و مسائل دشواری در پیرامون بهره‌گیری از حریق در چشم‌اندازهایی وجود دارد، که به دست آدمی، دستخوش تحول و دگرگونی شده است.