آریا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:


آریا (موسیقی)(aria)<br/> (در ایتالیایی‌ به‌معنای هوا) ترانۀ تک‌صدایی ملودیک با خصوصیتی اندیشناک، اغلب دارای یک بخش میانی متضاد، بیانگر لحظۀ آشکارشدن حقیقت در عمل نمایشیِ یک اپرا<ref>opera</ref>&nbsp;یا اوراتوریو<ref>oratorio</ref>. آریا که در ائورودیکه<ref>Euridice</ref>&nbsp;(۱۶۰۰) اثر پِری<ref>Peri</ref>&nbsp;و اورفئو<ref>Orfeo</ref>&nbsp;(۱۶۰۷) ساختۀ مونته‌وردی<ref>Monteverdi</ref>&nbsp;نیز یافت می‌شد، در آثار آلِسّاندرو اسکارلاتّی<ref>Alessandro Scarlatti</ref>&nbsp;و هَندل<ref>Handel</ref>&nbsp;ساخته و پرداخته‌ترین قالب خود را به‌دست آورد، و تبدیل به یک قطعۀ آهنگین برای خوانندگان اول اپرا شد. نمونه‌ای از آن عبارت است از آریای «هر کجا قدم‌ گذاری<ref>Where’er you walk</ref>» از اوراتوریوی غیرمذهبی سِمِله<ref>Semele</ref>&nbsp;(۱۷۴۴) اثر هندل بر شعری از ویلیام کانگریو<ref>William Congreve</ref>. آریا به‌مثابه قطعه‌ای مخصوص ساز، قطعه‌ای پرملودی و تقلیدگر یک خط آوازی است. آریا تا اوایل قرن ۱۸ ترانه‌ای سه‌قسمتی بود، که قسمت سوم آن تکرار قسمت اول محسوب می‌شد، و قسمت دومش انواع و اقسام سوژه‌ها، گام‌ها و حالت‌ها را ارائه می‌کرد. نام دقیق‌تر این فرم «آریا دا کاپو<ref>da capo aria</ref>» است. پس از مرگ هندل (۱۷۵۹) و در دوران کودکی موتسارت (دهۀ ۱۷۶۰) فرم‌های آزادتری پدیدار شدند، که گاهی برمبنای فرم سونات<ref>sonata form</ref>&nbsp;(موتسارت) ساخته می‌شدند، و بعدها شکل خود را از کنش نمایشی اپرا (بتهوون، وبر<ref>Weber</ref>) یا اوراتوریو (مندلسون<ref>Mendelssohn</ref>) گرفتند.
آریا (موسیقی)(aria)<br/> (در ایتالیایی‌ به‌معنای هوا) ترانۀ تک‌صدایی ملودیک با خصوصیتی اندیشناک، اغلب دارای یک بخش میانی متضاد، بیانگر لحظۀ آشکارشدن حقیقت در عمل نمایشیِ یک [[اپرا]]<ref>opera</ref> یا [[اوراتوریو]]<ref>oratorio</ref>. آریا که در ائورودیکه<ref>Euridice</ref> (۱۶۰۰م) اثر پِری<ref>Peri</ref> و اورفئو<ref>Orfeo</ref> (۱۶۰۷م) ساختۀ [[مونته وردی ، کلاودیو جووانی (۱۵۶۷ـ۱۶۴۳)|مونته‌وردی]]<ref>Monteverdi</ref> نیز یافت می‌شد، در آثار آلِسّاندرو اسکارلاتّی<ref>Alessandro Scarlatti</ref> و [[هندل، گیورگ فریدریش (۱۶۸۵ـ۱۷۵۹)|هَندل]]<ref>Handel</ref> ساخته و پرداخته‌ترین قالب خود را به‌دست آورد، و تبدیل به یک قطعۀ آهنگین برای خوانندگان اول اپرا شد. نمونه‌ای از آن عبارت است از آریای «هر کجا قدم‌ گذاری<ref>Where’er you walk</ref>» از اوراتوریوی غیرمذهبی سِمِله<ref>Semele</ref> (۱۷۴۴م) اثر هندل بر شعری از [[کانگریو، ویلیام (۱۶۷۰ـ۱۷۲۹)|ویلیام کانگریو]]<ref>William Congreve</ref>. آریا به‌مثابه قطعه‌ای مخصوص ساز، قطعه‌ای پرملودی و تقلیدگر یک خط آوازی است. آریا تا اوایل قرن ۱۸ ترانه‌ای سه‌قسمتی بود، که قسمت سوم آن تکرار قسمت اول محسوب می‌شد، و قسمت دومش انواع و اقسام سوژه‌ها، گام‌ها و حالت‌ها را ارائه می‌کرد. نام دقیق‌تر این فرم «آریا دا کاپو<ref>da capo aria</ref>» است. پس از مرگ هندل (۱۷۵۹م) و در دوران کودکی [[موتسارت، ولفگانگ آمادیوس (۱۷۵۶ـ۱۷۹۱)|موتسارت]] (دهۀ ۱۷۶۰م) فرم‌های آزادتری پدیدار شدند، که گاهی برمبنای [[سونات، فرم|فرم سونات]]<ref>sonata form</ref> (موتسارت) ساخته می‌شدند، و بعدها شکل خود را از کنش نمایشی اپرا ([[بتهوون، لودویگ وان (۱۷۷۰ـ۱۸۲۷)|بتهوون]]، [[وبر، کارل ماریا (۱۷۸۶ـ۱۸۲۶)|وبر]]<ref>Weber</ref>) یا اوراتوریو ([[مندلسون (بارتولدی)، فلیکس (۱۸۰۹ـ۱۸۴۷)|مندلسون]]<ref>Mendelssohn</ref>) گرفتند.


&nbsp;
&nbsp;

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۲

آریا (موسیقی)(aria)
(در ایتالیایی‌ به‌معنای هوا) ترانۀ تک‌صدایی ملودیک با خصوصیتی اندیشناک، اغلب دارای یک بخش میانی متضاد، بیانگر لحظۀ آشکارشدن حقیقت در عمل نمایشیِ یک اپرا[۱] یا اوراتوریو[۲]. آریا که در ائورودیکه[۳] (۱۶۰۰م) اثر پِری[۴] و اورفئو[۵] (۱۶۰۷م) ساختۀ مونته‌وردی[۶] نیز یافت می‌شد، در آثار آلِسّاندرو اسکارلاتّی[۷] و هَندل[۸] ساخته و پرداخته‌ترین قالب خود را به‌دست آورد، و تبدیل به یک قطعۀ آهنگین برای خوانندگان اول اپرا شد. نمونه‌ای از آن عبارت است از آریای «هر کجا قدم‌ گذاری[۹]» از اوراتوریوی غیرمذهبی سِمِله[۱۰] (۱۷۴۴م) اثر هندل بر شعری از ویلیام کانگریو[۱۱]. آریا به‌مثابه قطعه‌ای مخصوص ساز، قطعه‌ای پرملودی و تقلیدگر یک خط آوازی است. آریا تا اوایل قرن ۱۸ ترانه‌ای سه‌قسمتی بود، که قسمت سوم آن تکرار قسمت اول محسوب می‌شد، و قسمت دومش انواع و اقسام سوژه‌ها، گام‌ها و حالت‌ها را ارائه می‌کرد. نام دقیق‌تر این فرم «آریا دا کاپو[۱۲]» است. پس از مرگ هندل (۱۷۵۹م) و در دوران کودکی موتسارت (دهۀ ۱۷۶۰م) فرم‌های آزادتری پدیدار شدند، که گاهی برمبنای فرم سونات[۱۳] (موتسارت) ساخته می‌شدند، و بعدها شکل خود را از کنش نمایشی اپرا (بتهوون، وبر[۱۴]) یا اوراتوریو (مندلسون[۱۵]) گرفتند.

 


  1. opera
  2. oratorio
  3. Euridice
  4. Peri
  5. Orfeo
  6. Monteverdi
  7. Alessandro Scarlatti
  8. Handel
  9. Where’er you walk
  10. Semele
  11. William Congreve
  12. da capo aria
  13. sonata form
  14. Weber
  15. Mendelssohn